Жүктөлүүдө...
Макал лакаптар жыйнагы (Ж)
Ж тамгасына кыргызча макал лакаптар жыйнагы — бул жыйнакта билим, ден-соолук, адамдар, мекен, жамандык-жакшылык, кыз-жигит, эрди-катын, эл башчылары, жаныбарлар, эмгек, акылдуулук, пайда-пайдасыз, тил, эне-ата, акыйкаттык жана башка көптөгөн турмуш-тиричиликке байланышкан кыргыз эл макал лакаптарын жыйнадык.
Мазмуну
Достор Ж тамгасына болгон макал лакаптар аз эмес, ошондой болсо да, силер дагы өз салымыңыздарды кошуп, пикир жазуу формасына Ж тамгасынан башталган макалдарды кошсоңуз болот.
Ж
- Жаа сынаарында катуу, суук чыгаарында катуу.
- Жаагың сынса сынсын, шагың сынбасын.
- Жаак жаңылаар, туяк мүдүрүлөөр.
- Жаан баарыга саат, өлгөн өзүнө саат.
- Жаан каарына алса — тамары тамчы, катын каарына алса — табары камчы.
- Жаан каарынын тамаары тамчы, катын каарынын табаары камчы.
- Жабагы жалдуу деп сатып алба, жаманды малдуу деп жакын кылба.
- Жабагы жалдуу экен деп, сатып алба, жаманды малдуу экен деп жакын кылба.
- Жабагыны тай болбойт деп кордобо, кыштан чыкса мал болот.
- Жабуу астында жал калат, жал калбаса, жан калат.
- Жабуу, жабуу дебеңер, жайсыздан айгыр салбаңар.
- Жабууласа жал калат, жол астында жан калат.
- Жабыгып жүрсө жигитти жакырсың деп кордобо, ташыркаган бууданды баса албайт деп болжобо.
- Жабылган аяк, жабылган бойдон калсын.
- Жабышсаң оролосуң, жаңылсаң жоголосуң.
- Жагымсыз конок жатаар маалда келет.
- Жадаткан меймандын жагымы жок.
- Жаз — жарыш, күз — күрөш.
- Жаз жамгыры ылай болбойт, ууру күчөп бай болбойт.
- Жаз жардыныкы, кыш алдуунуку.
- Жаз жарыш, күз күрөш.
- Жаз кар эритет, жар жан сергитет.
- Жаз келсе гул күлөт, кут келсе — адам күлөт.
- Жазбаган кара жер, жаңылбаган бир алда.
- Жазбай аткан мерген бар, алыскы ишти көргөн бар.
- Жазган кулда чарчоо жок.
- Жазганбаган кыздан түңүл, жаздай болгон кыштан түңүл.
- Жазганды өчүрө албайсың.
- Жазгы жамгырга ишенбе, кышкы күнгө ишенбе.
- Жазгы муздун жабыктайынан кач, күзгү муздун күзгүдөйүнөн кач.
- Жазгы мээнет — күзгү ыракат.
- Жазгы суук жандан өтөт.
- Жазгы этте жазык жок.
- Жазда жамынчагыңды таштаба, кышта өзүң билесиң.
- Жазда жаныңды айдабай, кышта казаның кайнабайт.
- Жазда кыл мээнетти, кышта көр дөөлөттү.
- Жазда кылган мээнетти, кышта көрөт дөөлөттү.
- Жазда магдырасаң, күздө жалдырайсың, кышта дабдырайсың.
- Жазда малды айдап бак, кышта малды байкап бак.
- Жаздыктан өлгөн — жаман, ат, жоодөн өлгөн — салтанат.
- Жаздын аракети, күздүн берекети.
- Жаздын жаздайы жакшы, жаштын жаштайы жакшы.
- Жаздын тонун кыш кийсе, тоңуп калат азамат.
- Жаздын уйкусу (түйшүгү) — кышка кам.
- Жазылбаса сыя жукпайт, жабыркаса кулак укпайт.
- Жазында ырдап жүрбөсөң, кышында жыргап жүрөсүң.
- Жай — бейиштин белгиси, кыш — тозоктун белгиси.
- Жай аккан суудан жаа бою кач.
- Жай жакшы болсо, эл эгиндүү болот.
- Жай кийгенин кыш кийген жарды кайдан байысын.
- Жай кийгенин кыш кийген жарды кайдан оңолсун.
- Жайбаракат — жазга жакпайт, жабыла иштөө — жалкоого жакпайт.
- Жайбаракат жазга жакпайт, жарыша иштөө жалкоого жакпайт.
- Жайдак тилден чаң чыкпайт.
- Жайдын күнүжаш баладай.
- Жайкы жамгырга, кышкы күнгө ишенбе.
- Жайлоону жоо алса, кыштоону өрт алат.
- Жайлоонун көркү мал менен, өзөндүн көркү сай менен.
- Жайыл дасторкон — марттыктын белгиси.
- Жайын билбей — жер тандаган кызык, алын билбей — эр тандаган бузук.
- Жайын билген — темирди үзөт.
- Жайында баспаган, кышында чуркайт.
- Жайында жаткан, кышында катат.
- Жайында иштебей жаткан катын, кышында колун отко кактаган (каткан).
- Жайың болсо, мал табылат, ашың болсо, казан табылат.
- Жакасы жок тон болбойт, жабуусу жок үй болбойт, ага — инисиз эл болбойт.
- Жакшы — арына кул, жаман — малына кул.
- Жакшы — жаман тизгиндеш.
- Жакшы — жаныңа жолдош, жаман — малыңа жолдош.
- Жакшы — жумуш башында, жалкоо — үй кашында.
- Жакшы — журтунун камын жейт, жаман — журтунун малын жейт.
- Жакшы — сөздү таап сүйлөйт, жаман — каап сүйлөйт.
- Жакшы — сөзү менен күлдүрөт, назы менен күйдүрөт, мээрими менен сүйдүрөт.
- Жакшы - сөзү менен сооротот, жаман - токмогу менен ыйлатат.
- Жакшы — сыйлайт дили менен, жаман кыйнайт тили менен.
- Жакшы — сылык, жаман — өнөк.
- Жакшы - эл камын ойлойт, жаман - өз камын ойлойт.
- Жакшы — эли менен, жер - кени менен.
- Жакшы абысыныңа баргыча, жаман сандыгыңды аңтар.
- Жакшы адам жайлоодогу гүлдөй, тийип турган күндөй.
- Жакшы адам жер эсебинен, жаман адам эл эсебинен жан сактайт.
- Жакшы адам иш үстүндө, жаман адам сөз үстүндө.
- Жакшы адам макалчы, жаман адам сакалчы.
- Жакшы адам он бешинде жашмын дебейт, жүзгө чыкса карыдым дебейт.
- Жакшы адам сөздү таап айтат, жаман адам каап сүйлөйт.
- Жакшы адам улууну ак дилинен урматтайт, кичүүнү орду менен ызааттайт.
- Жакшы адамга жамандар, малы менен теңелет.
- Жакшы адамда жаштык жок, тобокелдин көөнү ток.
- Жакшы адамдын досу көп, жакшы аттын ээси көп.
- Жакшы азамат белгиси ары мырза, ары күл.
- Жакшы ай менен күндөй, жакшылыгы ар кимге бирдей.
- Жакшы айттырбай билет, суратпай берет.
- Жакшы аким элин оңдойт, жаман аким элин кордойт.
- Жакшы ат жанга шерик, жакшы ит малга шерик.
- Жакшы ат камчы салдырбайт.
- Жакшы ата — жаман уулга кырк жыл азык.
- Жакшы ата алысты жакын кылат.
- Жакшы ата кашыктап жыйнаганын, жаман уул чеңгелдеп чачат.
- Жакшы атак жатак, жаман атак алыска качат.
- Жакшы атанын кашыктап жыйнаганын жаман уул чөмүчтөп чачат.
- Жакшы атка — бир камчы, жаман атка — миң камчы.
- Жакшы атка жаман ат, жалы менеп теңелет.
- Жакшы аттын (малдын) тишин ачпа, жакшы эрдин (адамдын) жашын сураба.
- Жакшы аттын жалын сактагыча, жакшы жигиттин арын сакта.
- Жакшы атын аябайт, баатыр жоону санабайт.
- Жакшы атыңдан айрылганча, жаман козуңдан айрыл.
- Жакшы атыңды тойго мин, жаман атыңды буйга мин, түнөп калган уйга мин.
- Жакшы ашын жейт, жаман башын жейт.
- Жакшы аял — дөөлөт, жаман аял — мээнет.
- Жакшы аял — ырыс, жаман аял — уруш.
- Жакшы аял алгандын тою үйүндө.
- Жакшы аял бир айыл элди агартат, жаман аял өз башын эптеп агартат.
- Жакшы аял жакын кошот, талыкпай окуу акыл кошот.
- Жакшы аял жаман эрди жакшы кылат, жаман аял жакшы эрди жер кылат.
- Жакшы аял үй ээси, жаман аял жол ээси.
- Жакшы аял үйдүн жайсаңы, жаман аял үйдүн шайтаны.
- Жакшы баксаң эгинди, эгин берээр тегиңди.
- Жакшы бала тил алчаак, жаман бала уялчаак.
- Жакшы бала эр болот, жаман бала жер болот.
- Жакшы болом десең, жакыныңа жан тартпа, бактылуу болом десең, башка адамга көз артпа.
- Жакшы болсо — бийден, жаман болсо — кулдан.
- Жакшы болсо алганың, жаркылдаган кушка окшойт, жаман болсо алганың, алдыңдан өткөн сызга окшойт, каңтардагы музга окшойт.
- Жакшы болсо алганың, жаркылдаган кушка окшош.
- Жакшы болсо катының — табыла берет акылың, куусаң да кетпейт жакының, жаман болсо катының — кете берет акылың, чакырсаң (жалынсаң) келбейт жакының.
- Жакшы болсо катының келип турат жакының, жаман болсо катының качып турат жакының.
- Жакшы болсоң — жатык бол, улук болсоң — кичик бол.
- Жакшы болсоң жатык бол, ар ким жолдош башыңа, жакшы болуп тар болсоң, кимдер келет кашыңа.
- Жакшы болсоң жатык бол, чындык сенден адашпайт, карапайым калыс бол — сени төмөн санашпайт.
- Жакшы болсоң жердей бол, баарын чыдап көтөргөн, таза болсоң суудай бол — баарынын кирин кетирген.
- Жакшы болсоң өздүн да, өзгөнүн да үзүрүн көрөсүң, жаман болсоң экөөнөн тең кол үзөсүң.
- Жакшы болуучу азамат жатып алып бий болот, жаман болуучу азамат качып жүрүп ий болот.
- Жакшы болуучу балаңды соодагер кылба.
- Жакшы дарыгер — өмүр шериги.
- Жакшы деген бир ат (ты) бар, кууса жетпейт (жеткис), жаман деген бир ат (ты) бар, жууса кетпейт (кеткис).
- Жакшы дос жан жыргатаар азык, жаман дос башка тиер казык.
- Жакшы дос пайдасын тийгизбесе да зыянын тийгизбейт.
- Жакшы жалган айгпайт, жалгандан пайда таппайт.
- Жакшы жаныңа жолдош, жаман малыңа жолдош.
- Жакшы жар марьггат, жаман жар карытат.
- Жакшы жарсыз өткөн күн курусун.
- Жакшы жашынан эл башкарат, жаман карыган сайын жашарат.
- Жакшы желик болот, жүк көтөргөн көлүк болот.
- Жакшы жетекчи элин түзөйт.
- Жакшы жигит көктөгү (асмандагы) жылдыз.
- Жакшы жигит сыртта — мырза, үйдө — кул.
- Жакшы жигит сыртта мырза, үйдө кул, жаман жигит үйдө мырза — сыртта кул.
- Жакшы жигит эл камы үчүн жүгүрөт, жаман жигит өз камы үчүн жүгүрөт.
- Жакшы жигит элин өргө сүйрөйт, жаман жигит элин көргө сүйрөйт.
- Жакшы жүргөн жерине тынч салар, жаман жүргөн жерине өрт салар.
- Жакшы зайып — жарым ырыс, жаман катын — күнүгө уруш.
- Жакшы зайып жаман эрди бий кылат, жаман эркек жакшыны алса күң кылат.
- Жакшы зайып таранчыны таяке, бөдөнөнү бөлө кылат.
- Жакшы зайып тартарды таап, бөдөнөнү бөлө кылат.
- Жакшы зайып үйдүн куту.
- Жакшы ит өлүгүн көрсөтпөйт.
- Жакшы ишке келет, жаман ашка келет.
- Жакшы карасаң, сүттөн да кара табасың.
- Жакшы катын — жарым ырыс.
- Жакшы катын — капкалуу шаар, жаман катын — ичи толтура заар.
- Жакшы катын — катын, жаман катын — отун.
- Жакшы катын — үйдүн көркү, жакшы чапан — тойдун көркү.
- Жакшы катын — ырыс, жаман катын — уруш.
- Жакшы катын жаман эрди зор кылат, жаман катын жакшы эрди кор кылат.
- Жакшы катын жаман эрди эр кылат, жаман катын жакшы эрди жер кылат.
- Жакшы катын жарым ырыс, жаман катын күндө уруш.
- Жакшы келин — келин, жаман келин — өлүм.
- Жакшы келсе — кут, жаман келсе — жут.
- Жакшы кеңеш — жарым ырыс.
- Жакшы кеп — жандын азыгы, жаман кеп — жандын казыгы.
- Жакшы киши калааны курат, жаман киши калааны бузат.
- Жакшы киши карыса да, акылынан танбас.
- Жакшы киши мал бакса — торугун семиртет, жалкоо киши мал бакса — сөөгүн итке кемиртет.
- Жакшы киши менен жанашкан жакшы.
- Жакшы киши ооруса тойго барып келгендей, жаман киши ооруса көрдөн чыгып келгендей.
- Жакшы киши ооруса, коноктон келгендей, жаман киши ооруса, көрдөн келгендей.
- Жакшы киши үлгү, жаман киши күлкү.
- Жакшы кишиге бир сөз, жаман кишиге миң сөз.
- Жакшы конок ток болот, жаман конок шок болот.
- Жакшы коңшу — жан азыгы, жаман коңшу — баш казыгы.
- Жакшы кошуна — бөксөрбөгөн казына.
- Жакшы кошунаңа жарамсыз сөз айтпа.
- Жакшы көргөн досунан мал аяган жигитпи.
- Жакшы көргөн досунан, мал (ат) аяган жигитпи.
- Жакшы көргөн досуңа ат байлатып сына.
- Жакшы көргөн досуңдун, атын албай, тайын ал.
- Жакшы көрөт деп, бара бербе, берет деп, ала бербе.
- Жакшы кушка жаман куш бабы менен теңелет, жакшы кызга жаман кыз багы менен теңелет.
- Жакшы күндө — душман дос, жаман күндө — тууган дос.
- Жакшы кыз — жакадагы кундуз, жакшы уул — көктөгү жылдыз.
- Жакшы кыз кылыгы менен, жакшы ийне учугу менен.
- Жакшы кыз эрден чыкпайт, эрден чыкса да элден чыкпайт.
- Жакшы кыздын башына бермет менен шуру ойнойт, жаман кыздын башында сирке менен бит ойнойт.
- Жакшы кылсаң өзүңө, жаман кылсаң өзүңө, өөдө карап түкүрсөң, кайтып түшөөр көзүңө.
- Жакшы кылсаң өзүңө, жаман кылсаң өзүңө.
- Жакшы максат — бүтүн кылат, жаман максат — күкүм кылат.
- Жакшы мал (ат) жанга аралжы, жакшы дос (жолдош) малга аралжы.
- Жакшы мал өлсө, жанга себеп.
- Жакшы малдын тишин ачпа, жакшы адамдын жашын сураба.
- Жакшы менен дос болсоң — ырыскысын тең бөлөт, жаман менен дос болсоң — өзүнөн сени кем көрөт.
- Жакшы менен дос болсоң, өлгүчөктү коштошот.
- Жакшы менен жолдош болсоң, оозуңа аш тиет, жаман менен жолдош болсоң, оозуңа таш тиет.
- Жакшы менен жүргөн жарыйт, жаман менен жүргөн убайым тартып карыйт.
- Жакшы менен жүрсөң — жетесиң муратка, жаман менен жүрсөң — каласың уятка.
- Жакшы менен жүрсөң — күндө базар, жаман менен жүрсөң — күндө азар.
- жакшы менен сүйлөшсөң — көңүлүң ачылат.
- Жакшы нерсе аз болот, жаман жүрөк таш болот.
- Жакшы ниет — жарым иш.
- Жакшы ниет — жарым ырыс.
- Жакшы оозго — аш, жаман оозго — таш.
- Жакшы өлсө бир өлөт, жаман өлсө миң өлөт.
- Жакшы өмүрдүн алды — өрт, аркасы — күн.
- Жакшы өскөн бала эшикте калган ата-энесин төргө чыгарар, жаман өскөн бала төрдөгү ата-энесин сыртка чыгарар.
- Жакшы санаа — жарым ырыс.
- Жакшы санаа (тилек, сөз, үмүт, ниет) жарым ырыс (дөөлөт).
- Жакшы санаалаштын белгиси — барын алышып, жогуна таарынышпоо.
- Жакшы сөз — жан эритет, жаман сөз — жан кейитет.
- Жакшы сөз — жарым дөөлөт.
- Жакшы сөз — жарым ырыс.
- Жакшы сөз — суу, жаман сөз — уу.
- Жакшы сөз — таш эритет, жаман сөз — баш чиритет.
- Жакшы сөз жан семиртет, жаман сөз — жан кейитет.
- Жакшы сөз жан семиртет, жаман сөз жан кейитет.
- Жакшы сөз жан эргитет.
- Жакшы сөз жандын эшиги.
- Жакшы сөз менен жылан ийинден чыгыптыр.
- Жакшы сөз таш эритет, жаман сөз баш чиритет.
- Жакшы сөздү айбан да билетЖакшы сөз жандын эшиги.
- Жакшы сөздү айбан да түшүнөт.
- Жакшы сөзү менен күлдүрөт, назы менен күйдүрөт, мээрими менен сүйдүрөт.
- Жакшы сөзү менен сооротот, жаман токмогу менен ыйлатат.
- Жакшы сүйлөсө — гүл төгүлөт, жаман сүйлөсө — жин төгүлөт.
- Жакшы сүйлөсөң, бекер берет.
- Жакшы сыйлайт дили менен, жаман кыйнайт тили менен.
- Жакшы таап айтат, жаман каап айтат.
- Жакшы таз башын жашырбайт, жакшы аял ашын жашырбайт.
- Жакшы тамак жайдары кылат.
- Жакшы тамак калганча, жаман курсак айрылсын.
- Жакшы тамак калгыча, жаман курсак жарылсын.
- Жакшы тарбиядан жашоо жеңил.
- Жакшы тартип орнотсоң, элиң сыйлайт.
- Жакшы тилек — жарым ырыс.
- Жакшы тилек — жарым ырыскы.
- Жакшы тондун жакасы бар, жеңи жок, жакшы адамдын ачуусу бар, кеги жок.
- Жакшы төөнүн мурду жырылбайт.
- Жакшы уктагың келсе, жатаарда тое ичпе, болбосту ойлонуп капага түшпө.
- Жакшы ургаачы колго түшсө күң болбойт.
- Жакшы ургаачынын колунда куту, койнунда ырысы толо.
- Жакшы уул атадан, жаман уул батадан.
- Жакшы уул эл ишине жарайт, жаман уул колуңду карайт.
- Жакшы уул элине баш болот, жаман уул элине кас болот.
- Жакшы уулдун башына ырыс менен кенч ойнойт, жаман уулдун башына келтек менен камчы ойнойт.
- Жакшы үйгө келгенде, жаман адам мас болот.
- Жакшы ыр жан жыргатат.
- Жакшы эл камын ойлойт, жаман өз камын ойлойт.
- Жакшы эли менен, жер кени менен (даңктанат).
- Жакшы элпек болот, жамандын колунда келтек болот.
- Жакшы энелер төш жебейт.
- Жакшы эр — эли менен, жакшы жер — кени менен.
- Жакшы эр (жигит) элин өргө сүйрөйт, жаман эр (жигит) элин көргө сүйрөйт.
- Жакшы эрге жаман эр малы менен теңелет.
- Жакшы эрге жаман эр, жары менен теңелет.
- Жакшы эрге кыз барса, сылап сылап султан кылат.
- Жакшы эрдин жашын сураба, жакшы аттын тишин ачпа.
- Жакшыга — жанаш, жамандан — адаш.
- Жакшыга (эстүүгө) айтсаң билет, жаманга (эссизге) айтсаң күлөт.
- Жакшыга айткан сөз жүрөктө калат.
- Жакшыга акыл айтсаң, таап алгандай сүйүнөт, жаманга акыл айтсаң, алдап алчудай күйүнөт.
- Жакшыга барсаң (түшсөң) жашарып жарайсың.
- Жакшыга бир ата, жаманга да бир ата.
- Жакшыга бир сөз, жаманга миң сөз.
- Жакшыга жакын болсоң, колуң асманга жетер, залим менен жакын болсоң, башың жерге кирер.
- Жакшыга жакындаба, өзү сени сүйбөгөн соң.
- Жакшыга жалынса — жан калат, жаманга жалынса — бир кашык кан калат.
- Жакшыга жаман айтсаң, бейпай болот.
- Жакшыга жанаш, жамандан адаш.
- Жакшыга жата кал, жаманга ката кал.
- Жакшыга жут жок, жаманга кут жок.
- Жакшыга жүрүм жок, жаманга өлүм жок.
- Жакшыга кызмат кылсаң — калынды дээр, жаманга кызмат кылсаң — жалынды дээр.
- Жакшыда жалуу жок, жаманда каруу жок.
- Жакшыда жамандын сөз акысы бар, байда жардынын көз акысы бар.
- Жакшыда жатым жок, жаманда батым жок.
- Жакшыда кек жок, жаманда тек жок.
- Жакшыда кек жок, кекчилде тек жок.
- Жакшыдан — мөөн, жамандан — жаан.
- Жакшыдан ат калат, жамандан дат калат.
- Жакшыдан башчы койсоң элди түзөтөөр, жамандан башчы койсоң элди жүдөтөөр.
- Жакшыдан бөөн, жамандан — жаан (туулат).
- Жакшыдан жаман туулса — чыгаша, жамандан жакшы туулса — киреше.
- Жакшыдан жаман туулса эм табылбайт, жамандан жакшы туулса тең табылбайт.
- Жакшыдан качпа, жаманга баспа.
- Жакшыдан пайда тийбейби — эки таалай төп болсо, жамандан пайда тийбейби — өз курсагы ток болсо.
- Жакшыдан сөз калат, соодагерден бөз калат, усталардан дат калат, молдолордон кат калат.
- Жакшылардын сөздөрү май сепкендей, жамандардын сөздөрү тай тепкендей.
- Жакшылыгын алса — кут, жамандыгын алса — жут.
- Жакшылык — жамандыкты бирдей ойлон.
- Жакшылык ай менен күндөй, бардык элге бирдей, жаралганың чын болсо, пайда кыл карап жүрбөй.
- Жакшылык болсо билип ал, жаш куракта билим ал.
- Жакшылык жакшылык менен бүтпөйт.
- Жакшылык жан эритет, жамандык жан кейитет.
- Жакшылык жерде калбайт.
- Жакшылык жолдо калбайт, асыл таш жерде калбайт.
- Жакшылык көрсө — дүңгүрөп калат, жамандык көрсө — үлдүрөп калат.
- Жакшылык кылсаң — ырыска батасың, калпың кармалса кайда качасың.
- Жакшылык кылсаң бирөөгө бир жамандык ойлонот, жамандык кылсаң бирөөгө тагдырым деп тим болот.
- Жакшылык өмүр шамы, чөккөн көңүлдү чалкытат, өчкөн отту тамызат.
- Жакшылыкка жакшылык — ар адамдын башында, жамандыкка жакшылык — эр адамдын башында.
- Жакшылыкка жакшылык, ар кишинин ишидир, жакшылыкка жамандык, көр кишинин ишидир, жамандыкка жакшылык, эр кишинин ишидир, жамандыкка жамандык, кем кишинин ишидир.
- Жакшылыктан кечик, жамандыктан кечикпе.
- Жакшылыкты досуңа кыл, досуңдан артса өзүңө кыл.
- Жакшылыкты унуткан, жамандыкка жолугат.
- Жакшылыктын жолу узун, ыймандуулуктун колу узун.
- Жакшыны — сөз өлтүрөт, жаманды — таяк өлтүрөт.
- Жакшыны — сөз ээрчийт, жаманды — чөп ээрчийт.
- Жакшыны жаман кылган мал сени.
- Жакшыны жараштыр, жаманды адаштыр.
- Жакшыны жатым дебе, жаманды досум дебе.
- Жакшыны коштой бил, жаманын таштай бил.
- Жакшыны көргөн, жаманды бөлгөн — бул акылмандык.
- Жакшыны көрсөңжакшы болосуң, бакшыны көрсөң бакшы болосуң.
- Жакшыны көрүп пикир кыл, жаманды көрүп шүкүр кыл.
- Жакшыны мактасаң, жоону чабат, жаманды мактасаң, каман чалат.
- Жакшыны мээнет чырмаса, жакыны менен кас болот, баланы мээнет чырмаса, сарыкарт түшүп таз болот.
- Жакшыны мээнет чырмаса, жакыны менен кас болот.
- Жакшыны отко салса ойноп турат, күлгө салса күлүп турат.
- Жакшыны сөз өлтүрөт, жаманды таяк өлтүрөт.
- Жакшыны сөз ээрчийт, жаманды чөп зэрчийт.
- Жакшыны сыйласаң эсинен кетпейт, жаманды сыйласаң эшигиңден кетпейт.
- Жакшыны уккуң келсе, жаманды айтпа.
- Жакшыныкын сатып ич, жамандыкын басып ич.
- Жакшынын — шарапаты, жамандын — кесепети.
- Жакшынын акылы ташка тамга баскандай, жамандын акылы түз жерге казан аскандай.
- Жакшынын асты тар, арты кең болот.
- Жакшынын аттан жыгылганы да жакшы.
- Жакшынын аты жакшы.
- Жакшынын аты өчпөйт.
- Жакшынын бир аты залим, бир аты зулум.
- Жакшынын жакшы билээр сымбатын, жамандар кайдан билсин, адамдын арзаны менен кымбатын.
- Жакшынын жакшылыгы (пайдасы) тиер ар жерде, жамандын жамандыгы (зыяны) тиер тар жерде.
- Жакшынын жарыгы жалпыга тиет.
- Жакшынын жаты болбойт, жамандын уяты болбойт.
- Жакшынын иши да, сөзү да элге пайда, жаманда андай сапат кайда.
- Жакшынын иши жугат, жамандын бити жугат.
- Жакшынын колуна мал түшсө жалпы эл менен көрөр, жамандын колуна мал түшсө түбөлүк кетпестей көрөр.
- Жакшынын көкүрөгү элге калкан.
- Жакшынын көөнүн калтырганча, жамандан муш же.
- Жакшынын өзү да жакшы, сөзү да жакшы, жамандын өзү да жаман, оозунан чыккан сөзү да жаман.
- Жакшынын өзү өлсө да, сөзү өлбөйт.
- Жакшынын өмүрү жарым.
- Жакшынын сөзү жатык болот, жамандын сөзү кычык болот.
- Жакшынын сөзү каймак, жамандын сөзү токмок.
- Жакшынын сөзү кепил, жамандын өзү кепил.
- Жакшынын сөзү таш эритет, жамандын сөзү баш чиритет.
- Жакшынын сөзү ташка тамга баскандай.
- Жакшынын сөзүн капка сал.
- Жакшынын тебетейи кебинен кетпейт (жанбайт).
- Жакшынын тоюна бар, жамандын өлүмүнө бар.
- Жакын жерге куда болсоң, түрдүүушак сөз келээр.
- Жакын талашса, жатка жем.
- Жакынга көз жеткирет, алыска тил жеткирет.
- Жакындагы тебишет, ыраактагы кишенешет.
- Жакынды жаралаба, алысты каралаба.
- Жакыны көп жазганбайт.
- Жакынын сыйлабаганды жат сыйлабайт.
- Жакыныңа жат болбо, өз элиңе кас болбо.
- Жакырдын жайын жалчы билет.
- Жакырчылык илдет, жан багуу — милдет.
- Жакырчылыкта табылбайт тыйын.
- Жалакор жалаа издейт, паракор жалаадан кетпейт.
- Жалактап шыпыр болбо, жан кечти түшөт колго.
- Жалам айраны жок баласынын аты Жууратбек.
- Жалаң кудайга ишенген жөө калат.
- Жалбыраксыз гүл болбойт, тикенексиз тил болбойт.
- Жалгабаган кудайга, жалынбаса не болот.
- Жалгаймын деп үзүп алба, түзөймүн деп бузуп алба.
- Жалган айтсаң, жадында сакта.
- Жалган жерден өрт чыкпайт.
- Жалган сөз бел ашырган менен эл ашырбайт.
- Жалган сөз сени жарытпайт, чындык сөз сени карытпайт.
- Жалган эсеп түпкө жетет.
- Жалганды чын кайтарар.
- Жалганчы аксактан мурда колго түшөт.
- Жалганчы өлгөн адамды күбө тутат.
- Жалганчынын сөзү жалганга кетет.
- Жалганчынын чын сөзү жалганга кетет.
- Жалгыз аттуу — жарышчаак, жаргак шымдуу — күрөшчөөк.
- Жалгыз аттуу жарышчаак, жаман катын урушчаак.
- Жалгыз аттын чаңы чыкпайт, жалгыз эрдин даңкы чыкпайт.
- Жалгыз аттын чаңы чыкпайт, чаңы чыкса да, даңкы чыкпайт, жалгыз эрдин аты чыкпайт, (жалгыз кишинин үнү чыкпайт) аты чыкса да даңкы чыкпайт.
- Жалгыз бала атка чапса, атасы көчүгүн көтөрөт.
- Жалгыз баласынын көзүн чыгара чабат.
- Жалгыз болсоң жакшынын жөрөлгөсүжаныңда болсун.
- Жалгыз болсоң чогоол бол, көп жанынан түңүлсүн, жарды болсоң кооз бол, бай жанынан түңүлсүн.
- Жалгыз болсоң чогоол бол, көп жанынан түңүлсүн.
- Жалгыз болсоң шок бол.
- Жалгыз бээлүү жан сактайт, эки бээлүү эл сактайт.
- Жалгыз дарак токой болбойт, жалгыз таруу ботко болбойт.
- Жалгыз дарак токой болбойт.
- Жалгыз жүргөн жарыбайт, жарыса да марыбайт.
- Жалгыз жүрүп жол тапканча, көп менен бирге адаш.
- Жалгыз жыгач үй болбойт, жалгыз жигит бий болбойт.
- Жалгыз иттин үргөнү билинбейт, жалгыз кишинин жүргөнү билинбейт.
- Жалгыз карга бокко тойбойт.
- Жалгыз кол түйүн чечпейт.
- Жалгыз кыз — жалама туз, эки кыз — эрмек кыз, үч кыз ата — энеге күч кыз.
- Жалгыз кылган уурунун, жаманаты — жалпыга.
- Жалгыз өгүз кош болбойт, жаакташкан дос болбойт.
- Жалгыз өгүз кош болбойт, эки арамза (жаакташкан, жакалашкан) дос болбойт, дос болсо да акыбети оң болбойт.
- Жалгыз өлө жегиче, досуң менен бөлө же.
- Жалгыз өлсө — чуу чыкпайт, жар ураса суу чыкпайт.
- Жалгыз өлсө чуу чыкпайт, жар куласа суу чыкпайт.
- Жалгыз таруу ботко болбойт, ботко болсо коюу болбойт, жалгыз адам тутка болбойт, тутка болсо да журтка болбойт.
- Жалгыз үйдүн тамагы жетсе да, табагы жетпес.
- Жалгыз чапкан ат күлүк.
- Жалгызга жар — кудай.
- Жалгызга жылдыз жолдош.
- Жалгыздыгын жашырган көбөйбөйт.
- Жалгыздык жалдыратат, жалкоолук шалдыратат.
- Жалгыздык жалдыратат.
- Жалгыздын жары — кудай.
- Жалдуу болсо — ат, жакалуу болсо — тон.
- Жалкоо — ашка белен, ишке керең.
- Жалкоо «биз бүтүрдүк» деп, бүткөн иштин башында.
- Жалкоо «качан тамак берет» деп, катынынын кашында.
- Жалкоо жеңилдин асты менен оордун үстү менен жүрөт.
- Жалкоо карап отуруп чарчайт.
- Жалкоого аш болсо да, иш болбосо.
- Жалкоого иш буюрсаң, өзүңө акыл үйрөтөт.
- Жалкоого кеч кирбейт, жаманга эс кирбейт.
- Жалкоого күн кечкирбейт.
- Жалкоого шылтоо көп.
- Жалкоолук адамды карытат, эмгек адамды байытат.
- Жалкоону алкы башкарат, ак ниетти намыс башкарат.
- Жалкоонун иши аз, себеби көп.
- Жалкоонун сыркоосу көп, жандеменин шылтоосу көп.
- Жалкоонун шылтоосу көп.
- Жалпылап көтөргөн жүк жеңил.
- Жалтанбаган жоону жеңет, жадабаган тоону жеңет.
- Жалчы жумшаган жарыбайт, кул жумшаган куунабайт.
- Жалчы жумшаган жарыбайт.
- Жалчы мал багат, жакшылар калың салат.
- Жалы барда чамынган, жаман аттын белгиси, жаны барда жалынган — жаман эрдин белгиси.
- Жалын пастайт, желпилдеген чок калат.
- Жалындуу жаштык кезиңде жазгы суудай ташкында.
- Жалындуу эрдин белгиси — жалтанбай тосот жоо бетин.
- Жалынса жакшы кечээр, чапса болот өтөөр.
- Жаман — жакшы кеп болсо, өз оозуңдан чыгарба.
- Жаман — жакшыны териштирүү кыйын.
- Жаман — каап сүйлөйт, жакшы — таап сүйлөйт.
- Жаман — кишиден кийин, иттен илгери.
- Жаман — өз ашынан куру калат.
- Жаман — эки аяк аш ичсе, бир аягы башына жүк болот.
- Жаман (же жалгыз) аттуу жарышчаак, жаман тондуу күрөшчөөк.
- Жаман агайын — күнүчүл, жакшы агайын — сынчыл.
- Жаман адам — өз ырыскысына өзү түкүрөт.
- Жаман адам жакшыны тааныбайт.
- Жаман адам өзү боло албайт, болгонду көрө албайт.
- Жаман айгак жанына тартат.
- Жаман айгыр үйүрүнө тап.
- Жаман айгыр энесине тап берет.
- Жаман айтпай жакшы жок.
- Жаман айыл болгонун милдет кылат.
- Жаман атка жал бүтсө, жалына торсук байлатпайт.
- Жаман атка камчы, жакшы атка камчы.
- Жаман атты жакшы бакса тулпар болот.
- Жаман атты жакшы баксаң — тулпар, күйкөнүн табын тапсаң — шумкар.
- Жаман атты жал басат, жаман аялды чач басат.
- Жаман атты мингенче жөө жүргөн артык, жаман катын алганча бойдок жүргөн артык.
- Жаман аял белгиси казаны калат жуулбай, кабы калат буулбай.
- Жаман аял кетем деп коркутат, жаман эркек өлөм деп коркутат.
- Жаман бала тентек, жакшы бала элпек.
- Жаман бергенин доолайт.
- Жаман болбой жакшы болбойт.
- Жаман болоор жигит чегинчээк, кедей болоор жигит эринчээк.
- Жаман болоор жигиттер, өз боюна кас болот.
- Жаман болсо катының, ичтен жеген митедей.
- Жаман болсоң — бир кишисиң, жакшы болсоң — миң кишисиң.
- Жаман бука өз башына чөп үйөт.
- Жаман да (же кичине да) болсо, өз козуман кочкор салам.
- Жаман да болсо атабыз, жакшыны кайдан табабыз.
- Жаман дарт — жалкоолук.
- Жаман достон ачык душман артык.
- Жаман жайын айтам деп, баарын айтат.
- Жаман жакшыны сыйлабайт.
- Жаман жанын сатат, малын катат, жакшы малын сатат, элин катат.
- Жаман жаңдаса «жаңдайт» дейт, акыл айтса «алдайт» дейт.
- Жаман жарманын кызуусу (же ысыгы) менен черүүгө аттанат.
- Жаман жарманын ысыгы менен черүүгө аттанат.
- Жаман жашка тойбойт, жашка тойсо да ашка тойбойт.
- Жаман жашырынбайт, жакшы көрүнбөйт.
- Жаман жигит жан сактайт, жакшы жигит эл сактайт.
- Жаман жигит той бузат, жаман аял үй бузат.
- Жаман жоктон жогору.
- Жаман жолдош жоого алдырат, жаман сөз доого калтырат.
- Жаман жолдош жоого алдырат, жантык жолдош уятка калтырат.
- Жаман жолдош көлөкө сыяктуу: күн ачыкта качып кутула албайсың, күн бүркөктө издеп таба албайсың.
- Жаман жолдоштон жалгыздык артык.
- Жаман жүргөн киши өзүн билбейт, башка бирөөнү назарына илбейт.
- Жаман жүрүп жакшы болгондон сактан, жарды жүрүп бай болгондон сактан.
- Жаман жыл эстен кетет, жаман кошуна эстен кетпейт.
- Жаман жылкы жал күтсө (жал бүтсө), жанына торсук байлатпайт.
- Жаман инек — музоочул, жаман катын — төркүнчүл.
- Жаман инек музоочул, жаман катын төркүнчүл.
- Жаман ит жазгы тамактан куру кылат.
- Жаман ит жайлоодогу жармадан үмүт кылат.
- Жаман ит күндүз үрөт, жаман күйөө кайын менен айыл жүрөт.
- Жаман ит күндүз үрөт.
- Жаман ит ыркырап буттан алат, жаман катын аркырап беттен алат.
- Жаман иттин аты «Бөрү — басар».
- Жаман иттин чычкысы түлкү кууганла келет.
- Жаман каап сүйлөйт, жакшы таап сүйлөйт.
- Жаман калем, жакшы эстен мыкты.
- Жаман катын — күндө уруш.
- Жаман катын алганча — бойдок жүргүн өлгөнчө, жаман бычак алганча — тиштеп жегин тойгончо.
- Жаман катын алганча, бойдок жүргөн артык.
- Жаман катын белгиси, жапкан наны карала, беш эчкиси тууса эле, бел кырчоодон сарала.
- Жаман катын мактанат, жарга тартып аттанат.
- Жаман катын терисин жыйбай иттен көрөт, башын жуубай биттен көрөт.
- Жаман катын чыккан жерин төркүнсүйт.
- Жаман катындын амалы кырк эшекке жүк.
- Жаман кийим жок болсо, жакшы кийим кор болот.
- Жаман киши мал күтсө, жанына коңшу кондурбайт.
- Жаман киши мас болсо, жакыны менен кас болот.
- Жаман киши өз камы үчүн күйүнөт, жакшы киши эл камы үчүн жүгүрөт.
- Жаман киши өз үйүндө коноксуйт, жаман кыз өз үйүндө манапсыйт.
- Жаман кишиден кийин, иттен илгери.
- Жаман кой шишегинде карыйт.
- Жаман койчу жайытын бир күндө түгөтөт.
- Жаман көргөн уулу түп тутат.
- Жаман көргөндүн бөркү казанбактай.
- Жаман көрсө жармасын бербей койсун.
- Жаман көрүп май бергенче, жакшы көрүп чай бер.
- Жаман кушту жакшы бакса шумкар болот.
- Жаман кыз бет тырмаак болот.
- Жаман кыз тамак үчүн ыйлайт, жакшы кыз энесин сыйлайт.
- Жаман кыздын белгиси — жазгы келген коноктой, үй-бүлөсүн жүдөтөт мизи мокок ороктой.
- Жаман кыздын сөздөрү, көк желкеге ургандай.
- Жаман кылып коюучу, жакшысы уят болуучу.
- Жаман кыргый сагызганга жем.
- Жаман малын катат, жакшы элин катат.
- Жаман малын коруйт, жакшы арын коруйт.
- Жаман менен жанашканча бир кылым, жакшы менен чай кайнамча бирге бол.
- Жаман менен жолдош болбо, наадан менен сырдаш болбо.
- Жаман менен жолдош болсоң каларсың уятка, жакшы менен жолдош болсоң жетерсиң муратка.
- Жаман менен жолдош болсоң, балаасына каласың.
- Жаман мененжолдош болсоңжоого алдырат.
- Жаман мыйзам жакшы элди жакыр кылат.
- Жаман өз ашынан куру калат.
- Жаман өз ишине кулдук урат.
- Жаман өз камы үчүн күйүнөт, жакшы эл камы үчүн жүгүрөт.
- Жаман өз үйүндө коноксуйт.
- Жаман өзү боло албас, болгонду көрө албас.
- Жаман өзүн билбейт, жакшыны көзгө илбейт.
- Жаман сөз доого калтырат.
- Жаман сөз жүрөккө барып так болот.
- Жаман тайын тааныбайт.
- Жаман тил үчүн жакшы баштан айрылыптыр.
- Жаман төө жабуусун жерийт, жаман адам айлын жерийт.
- Жаман төө мингенче, жөө жүргөн артык.
- Жаман туугандан жакшы коңшу артык.
- Жаман туугандан жакын кошуна артык.
- Жаман туугандын намысын талашам деп, жакшы душманың менен кас болбо.
- Жаман уй жайытын бир күндө түгөтөт.
- Жаман уй жарда музоолойт.
- Жаман уста темирди да согот, көмүрдү да согот.
- Жаман уул — атага кул.
- Жаман уул атасы өлгөндө бир көбөт, катын алганда бир көбөт.
- Жаман уул атасы өлгөндө көбөт.
- Жаман уул жакшы атанын наамын булгайт.
- Жаман үйдүн (жамандын) коногу билет.
- Жаман үйдүн ити кабанаак, жаман кыз болор тубанак.
- Жаман үйдүн коногу бийлейт.
- Жаман үйлүү жардыга борошолуу чилде кас.
- Жаман чарылдак болот, кабанаак иттей арылдак болот.
- Жаман чөйчөктөгү сууга чөгүп өлөт.
- Жаман эки аяк аш ичсе, бир аягы башына жүк болот.
- Жаман элдин жакшысы болгуча, жакшы элдин жаманы бол.
- Жаман энеден бала да качат.
- Жаман эрге кыз барса, уруп — согуп ултан кылат.
- Жаман эрге мал бүтсө, жанына коңшу кондурбайт.
- Жаман эрден мал тайса, жаздыктан башын көтөрбөйт.
- Жаман эрдин белгиси — үйдө баатыр, жоодо жок.
- Жаман эркек тууганчыл, жаман катын төркүнчүл.
- Жаман эсеп түпкө жетет.
- Жаман ээрден жайдагым артык, жаман катындан бойдогум артык.
- Жаман, жайын айтам деп, баарын айтат.
- Жаманга (соргокко) чоң аягыңды көрсөтпө.
- Жаманга айткан кайран сөз, өлгөнгө ыйлаган кайран көз.
- Жаманга айткан кайран сөз.
- Жаманга айткан сөз кулактын сыртында калат.
- Жаманга айткан эссиз сөз, өлүккө ыйлаган эссиз көз.
- Жаманга акыл айтсаң, тосо чыгып закүн айтат.
- Жаманга алкыш да жок, каргыш да жок.
- Жаманга барсаң (түшсөң) убайым менен карыйсың.
- Жаманга башчы болгончо, жакшыга коңшу бол.
- Жаманга берсең кызыңды, алтын башы кор болот.
- Жаманга дөөлөт жар болсө, көтөрө албай маң болот.
- Жаманга жакшылык кылба, жоорго бок сыйпаба.
- Жаманга жакын болсоң, жалаасы жугат.
- Жаманга жакындаба, эч пайдасы тийбеген соң.
- Жаманга жалынба, жакшыга таарынба.
- Жаманга жалынбагын малы бар деп, эшекти сылабагын жалы бар деп.
- Жаманга жардам кылсаң, жакшылыгыңды билбейт.
- Жаманга ишиң түшпөсүн, токойго кушуң түшпөсүн.
- Жаманга кеңеш айтсаң, буйруктай көрөт.
- Жаманга кеп айтам (гэп урам) деп, сөзүндү айып кылбагын.
- Жаманга кеп айтса, теңтушсуп калат.
- Жаманга күн салгыча, көтөрүп көргө сал.
- Жаманга олжо түшсө, бөлүшө албай колго түшүптүр.
- Жаманга өчөшпө.
- Жаманга сый жарашпайт.
- Жаманга сый көрсөтпө, уйга суу көрсөтпө.
- Жаманга сырыңды айтсаң, жарда жыгат.
- Жаманга үңүлбө, жакшыдан түңүлбө.
- Жаманга чоң аягыңды көрсөтпө.
- Жаманга чөп илээшет, жакшыга сөз илээшет.
- Жаманга эш тарткыча, жаакка беш тарт (же камчы менен беш тарт).
- Жаманга эш тарткыча, камчы менен беш тарт.
- Жаманда достук жок, жакшыда кастык жок.
- Жаманда тек жок, жакшыда кек жок.
- Жамандан жазган, нттен иймен, элиңди сүй.
- Жамандан жакшы болду деп кубанба, жакшыдан жаман болду деп кайгырба.
- Жамандан жакшы туулат адам айтса ынангыс, жакшыдан жаман туулат бир аяк ашка алгысыз.
- Жамандан жакшы туулат, адам айтса ынангысыз.
- Жамандан жакшылык артпайт, кедейден кешик артпайт.
- Жамандан жарты кашык аш артат.
- Жамандан жасоол койсо, жалгыз уулунун көзүн аңтара чабат.
- Жамандан кач, жакшыга жанаш.
- Жамандан кач, жакшыга кучак ач.
- Жамандан тил укканча, жакшыдан таяк же.
- Жамандан тон кийсең, тойдо доолайт.
- Жамандарга олжо түшсө, бөлүшө албай көпкө түшөт.
- Жамандардын жакшысы болгуча, жакшылардын жаманы бол.
- Жамандашпа турасың, жаакташпа — тунасың.
- Жаманды доого жиберсе, чуу чыгарат.
- Жаманды жаныңа жолотпой айрыл, жакшыны изде, артыңа кайрыл.
- Жаманды жасоол койсо, жалгыз уулунун көзүн чыгара чабат.
- Жаманды ит да каппайт, жакшыны жаман сөз ээрчибейт.
- Жаманды койсон жайына, күндө келет чайыңа.
- Жаманды кудай неге албайт, жаткан төөгө мине албайт.
- Жаманды мактаса жардан алыс кетиптир.
- Жаманды мактасаң, каманчалык өлтүрөт.
- Жаманды төө үстүнөн ит кабат, эл четинен жоо алат.
- Жаманды төө үстүнөн ит кабат.
- Жаманды эл четинен жоо алат.
- Жамандыгы болбосо, жат дегениң жок нерсе.
- Жамандыгы болбосо, жаштыгы калган жок.
- Жамандыгыбыз болбосо, жаштыгыбыз калган жок.
- Жамандык — өчпөйт, жоолашкан — өспөйт.
- Жамандык бир күндө, жакшылык миң күндө.
- Жамандык бирөө, жакшылык көп.
- Жамандык жалгыз келбейт, жаныңды эзип мээлейт.
- Жамандык жаманга жарашат.
- Жамандык жерге жатпайт, жакшылык ичке батпайт.
- Жамандык жерге жатпайт.
- Жамандык жолго баспагын — кырсык тилеп аласың, досуңа чуңкур казбагын — өзүң түшүп каласың.
- Жамандык издетпей эле табылат.
- Жамандык кылбасаң, жабыкпай жүрөсүң.
- Жамандык кылгандын үйү күйөт.
- Жамандыкка жакшылык — эр кишинин ишидир, жакшылыкка жамандык — ар кишинин ишидир.
- Жамандыкты амандык жеңет.
- Жамандыкты таманымдын астынан табам.
- Жамандыкты үнуткан — жакшы, жакшылыкты унуткан — жаман.
- Жамандын бажасы көп, жанына пайдасы жок.
- Жамандын бары таарынчак, ар бир ишке корунчаак.
- Жамандын барынан жогу, ачынан тогу.
- Жамандын барынан жогу.
- Жамандын берген ашынан, жакшынын айткан сөзү артык.
- Жамандын бир аты жоош, бир аты момун.
- Жамандын бир өнөрү артык, жата калып ат үркүтөт.
- Жамандын бир өнөрү артык.
- Жамандын бойдогу бийлейт, жардынын коногу бийлейт.
- Жамандын жакшысы болгончо, жакшынын жаманы бол.
- Жамандын жаманынын адам таппас амалы бар.
- Жамандын жан жыргалы — уйку, жалангычы — жылкы.
- Жамандын жан жыргатары — уйку.
- Жамандын жан сактары — айыл, жан жыргатаары — уйку, жалаңгычы — жылкы (же мал баккан).
- Жамандын жаны ардак.
- Жамандын жаны таттуу, жай табаары көр.
- Жамандын жароосуз жерде дыкандыгы болот.
- Жамандын жаштыгы өлгөнчө калбайт.
- Жамандын жолдошу (жек жааты) көп, жанына пайдасы жок.
- Жамандын жыргалы - уйку.
- Жамандын катыны болгуча, жакшынын жесири бол.
- Жамандын кесепети бир чакырым алда жүрөт.
- Жамандын койнунда жатканча жакшынын жанында жат.
- Жамандын колуна бийлик тийсе оңдурбайт.
- Жамандын колуна дес тийсе оңдурбайт.
- Жамандын колунан жакшы аш жегиче, жакшынын таягын же.
- Жамандын коногу билет, жардынын бойдогу билет.
- Жамандын көпкөнүжаман, бучуктун өпкөнүжаман.
- Жамандын миң сөзү, жакшынын бир сөзүнө татыбайт.
- Жамандын ойну жаман, буканын мойну жаман.
- Жамандын ойну калбайт.
- Жамандын өзү да өлөт, кою да өлөт.
- Жамандын өзү коркок, сөзү чоркок.
- Жамандын өзү тартуу, жакшынын сөзү тартуу.
- Жамандын өзү теңелбесе дагы сөзү теңелет.
- Жамандын өзүнөн да сөзү күчтүү.
- Жамандын сөзү — таркылдак, төөдөн кулап түшкөндөй.
- Жамандын сөзүн талашып, жакшы менен араз болбо.
- Жамандын тапканы — жапалак.
- Жамандын тонун кийсең, тойдо доолайт.
- Жамандын төрүндө отурганча, жакшынын ирегесинде отур.
- Жаманчылыкты аманчылык жеңет.
- Жаманы болбой жакшы жок, чымыны болбой бакшы жок.
- Жаманы кылып коюучу, жакшысы уят болуучу.
- Жаманы өлсө — бири өлөт, жакшысы өлсө баары өлөт.
- Жамгыр — жер ырысы.
- Жамгыр болбой дан болбойт, тегирмен болбой нан болбойт.
- Жамгыр жаабай булут көчпөйт, жан кыйналбай жумуш бүтпөйт.
- Жамгыр жааса, сел болсо — жаз да болсо кыш менен тең, бетинен бедер кеткен сон, — кымкап да болсо бөз менен тең.
- Жамгыр менен жер гүлдөйт, эмгек менен эр гүлдөйт.
- Жамгыр менен жер көгөрөт, бата менен эл көбөйөт.
- Жамгыр өзүн сел ойлойт, көлчүк (же кудук) өзүн көл ойлойт.
- Жампаны таяк менен чапсаң, өзүңө чачырайт.
- Жан — ооруган жерде.
- Жан аябаган жоо алат, мал аябаган доо алат.
- Жан аяшкан дос болбойт.
- Жан бар жерде каза (же өлүм) бар.
- Жан бергендин жанында турба.
- Жан бир чыгат, эки чыкпайт.
- Жан кейибей, иш бүтпөйт.
- Жан кыйналат дебесе, жардылыктан ким өлөт.
- Жан кыйналбай жан чыкпайт.
- Жан кыйналбай жумуш бүтпөйт, талаптанбай муратка жетпейт.
- Жан сакташ оңой, жан жыргатыш кыйын.
- Жан тартпаса да, кан тартат.
- Жан эки чыкпайт, бир чыгат.
- Жанашып калсаң (койсоң) жаманга, жакшылык кылбайт адамга.
- Жанга күйбөс кандай (таңдай) дос.
- Жанга күйгөн — жандай дос, жанга күйбөс — кандай дос.
- Жанга күйгөн жандай дос.
- Жандоочу кийик аттырат.
- Жандоочусу жакшы болсо, уулуңа кийик аттырат.
- Жандуунун жаны башка.
- Жанжагына карабайт, жакыным деп санабайт.
- Жанжемил, мурч жанга — тынч.
- Жанчканга дагы ал керек, жаныңды сакта а көрөк.
- Жаны ачыгандын жанына барба.
- Жаны барда жалынган - жаман эрдин белгиси.
- Жаны барда сүйүнгөн жаман эрлин белгиси.
- Жаны бардын, үмүтү (өмүрү) бар.
- Жанын аябаган жоо алат.
- Жанын баккан жарыбайт да марыбайт, элин баккан карыбайт да арыбайт.
- Жаның болсо мал табылат, ашың болсо, казан табылат.
- Жаныңа ким күйсө досуң ошо.
- Жаныңда жүз сомуң болгончо, жүз жолдошуң болсун.
- Жаңгакты чак, жаныңды бак.
- Жаңдоочу кийик аттырат.
- Жаңы дос келгенде, эски достун көзүнөн жаш чыгат.
- Жаңы жардын жалыны күчтүү.
- Жаңыга умтул, жалаадан кутул.
- Жаңылбас — бир гана Кудай, жазбас — кара жер.
- Жаңылбас жаак мүдүрүлбөс туяк болбойт.
- Жаңылыкты ач өсөсүң, жаңылсаң өчөсүң.
- Жаңыны эски сактайт, койду эчки сактайт.
- Жаңысында түлкү, эскисинде күлкү.
- Жапалак куш мактанса, жардан чычкан алдым дээр.
- Жапалак менен ташты урса да, жапалак өлөт.
- Жапалакты таш менен урса да жапалак өлөт, жапалак менен ташты урса да жапалак өлөт.
- Жапыз да болсо тоом бар, тайыз да болсо суум бар.
- Жар — эрдин жаны.
- Жар башында жапалак, жапалак көрсөң атып өт, жаманды көрсөң качып өт.
- Жар жыгылса суу бөгөйт, жалгыз өлсө ким жөлөйт.
- Жар түбү — кечүү, тоо түбү — эл.
- Жар ураса суу чыкпайт, жалгыз өлсө чуу чыкпайт.
- Жара айыкса так калат, жаман сөздөн кек калат.
- Жараат бүтөт, так калат.
- Жарактуу киши зар болбойт, камдуу киши кор болбойт.
- Жарактуу күнү жоо келбейт.
- Жаралуу кийик жата албас.
- Жараткандын бир күнү бар — жарым айга бергисиз, бир түнү бар — жатса уйку келгисиз.
- Жарачу уул жашынан.
- Жаргылчактуу катын — жакшы катын, электүү катын — эрке катын.
- Жардамы тийбеген — жардам күтпөсүн.
- Жарды — байга жетем дейт, бай — кудайга жетем дейт.
- Жарды байга жагынам деп, жалгыз эчкисинен айрылыптыр.
- Жарды байыйт, жаш чоңоёт.
- Жарды болоор жигит эринчээк (кээде дөөлөтүнө мас) болот.
- Жарды болоор жигиттер, дөөлөтүнө мас болот.
- Жарды болор жигит, эринчээк болот.
- Жарды болсоң — көчүп көр, жалгыз болсоң — өлүп көр.
- Жарды болсоң да — ардуу бол.
- Жарды болсоң жоомарт бол, бай малынан түңүлсүн.
- Жарды болсоң көчүп көр.
- Жарды болсоң, байдай бол, жалгыз болсоң, көптөй бол.
- Жарды жүрүп бай болгондон сактан.
- Жарды менен жоолаш болгончо, бай менен барымталаш бол.
- Жардыга бай чоң, жалгызга көп чоң.
- Жардыга таарынба.
- Жардылыгын жашырган байыбайт, жалгыздыгын жашырган көбөйбөйт.
- Жардылык жаман эмес, жалкоолук жаман.
- Жардылык уят эмес, байлык мурас эмес.
- Жардылык уят эмес, жалкоолук уят.
- Жардымын десең — аласаң койбойт, жалгызмын десең, кудайың койбойт.
- Жардыны кыйнаган менен, жар түбүнөн суу чыкпайт.
- Жардынын бир тойгону — байыганга барабар.
- Жардынын бокчосуна коёндун кулагы батпайт.
- Жардынын жалгыз аты айгыр, жатып алып кайгыр.
- Жардынын жалгыз аты качааган.
- Жардынын жаны ардактуу, байдын малы ардактуу.
- Жардынын жаны кыйналат, байдын малы кыйналат.
- Жардынын жети каңшаары бар.
- Жардынын кызы арзан деп, жайсыздан катын алба.
- Жардынын ую жылда кысыр.
- Жардынын үйүн коногу бийлейт, жамандын үйүн бойдогу бийлейт.
- Жардынын чөнтөгүнө акча түшсө, турна болуп кыйкырат.
- Жаркырагандын баары эле алтын эмес.
- Жарлуу күнү конок келбейт, жарактуу күнү жоо келбейт.
- Жарма тамыр жарытпайт.
- Жарма, жарма да болсо карма.
- Жарма, чайды жаман деп, этти кайдан табасың.
- Жармага таарынып, бирөөгө жамандык издебе.
- Жарманын кызуусу менен черүугө аттаныптыр.
- Жармаңа ченеп суу куй, жылкыңа ченеп ышкыр.
- Жарнамаң мыкты болсо, соодаңжакшы болот.
- Жароокер катын жатканча таяк жейт.
- Жартыны бөлүп жеген таттуулуктун белгиси.
- Жартыны жарып жеген татуулуктун белгиси.
- Жарыбаганга иш түшсө тозуп калат азамат.
- Жарыбагандын кызын жалчыбаган алыптыр, экөө биригип журтта калыптыр.
- Жарык дүйнөдө бир улак жаралса, бир түп шыбак кошо жаралат имиш.
- Жарыкта малың көздөп (жыйнап) ал, караңгы кирсе көз жетпейт.
- Жарылганды ууру алат.
- Жарым жолдо кайткандын жолу болбойт.
- Жарым ниет — жарым ырыс.
- Жарыңды гүл арасынан тап, багыңды эл арасынан тап, балаңды эл арасына бак.
- Жарыяң таасирдүү болсо, базарың өкүмдүү болот.
- Жасалса күнөө, жалооруп өрөпкүбө.
- Жат — жарытпайт, өз — өлтүрбөйт.
- Жат жалгабайт, өз өлтүрбөйт.
- Жата берсе ат арыйт, жүрө берсе жол арбыйт.
- Жата берсең чалкалап, мал семирбейт кайкалап.
- Жатаар курсак жармадан айлансын.
- Жатаарда көп ичкен, жаман түш көрөт.
- Жатакчыны тер кысса, жүгүн жөө ташыйт.
- Жаталак — өлөт, чычалак — көнөт.
- Жатар курсак жармадан айрылсын.
- Жатка жанашып, өзгө карасанаба, жаткан арстандан жорткон түлкү көп билет.
- Жаткан бойро, жүргөн дарыя.
- Жаткан оору эмес, баккан оору.
- Жаткан өгүз жок.
- Жаткан өгүзгө чөп жок.
- Жатканга жаан жукпайт (же тийбейт).
- Жатып жеген, катып жейт.
- Жатып ичеер жигиттен, сарамжалдуу чал жакшы.
- Жатып ичер — жан бакты.
- Жатып ичер аш болсо, жалкоолук жанга тынч экен.
- Жатып ичер аш болсо, жардылык жанга тынч экен.
- Жатып ичер жаман адат, көп жашатпай жайыңды табат.
- Жатып ичээр — жанбакты.
- Жатып ичээр жаман адат, көп жашатпай жайыңды табат.
- Жатып ичээр жарма болсо, жардылык жанга тынч экен.
- Жатып ичээрге жай менен кыштын айырмасы жок.
- Жатып өлгүчө, атып өл.
- Жаш — каруусу менен, карт — кеңеши менен.
- Жаш — күчү менен, кары — акылы менен.
- Жаш - күчү менен, кары — кеңеши менен.
- Жаш — улук эмес, ажал — улук.
- Жаш бутактын ийилгени — сынганы, жаш жигиттин уялганы — өлгөнү.
- Жаш жыгач отундан жаркырап күйгөн тезек жакшы.
- Жаш жыгачка куу жыгач сүйөнүп өсөт.
- Жаш кайың желди сүйөт, жаш жүрөк теңди сүйөт.
- Жаш карыса да, жан карыбайт.
- Жаш кезде коркок болсо, карыганда чоркок болот.
- Жаш кезинде сыйлай жүргүн аксакалды, карыны, картайганда кайра өзүңө, сыйдын тийет жарыгы.
- Жаш келсе — ишке, кары келсе — ашка.
- Жаш кургаганда — жетимдик унут болот.
- Жаш курдаш эмес, заман курдаш.
- Жаш күчү менен, кары кеңеши менен.
- Жаш төккөндөн көрө, маңдай тер төк.
- Жаш улук эмес, акыл улук.
- Жаш улук эмес, өлүм улук.
- Жаш устанын бычагынын учу эки миз.
- Жаш чак — алтын так.
- Жашаганды билбеген, жашоонун баркын кетирет.
- Жашка — кызмат, карыга — урмат.
- Жашоо — бирге, өлүм — башка.
- Жашоо кандай болсо, өлүм ошондой болот.
- Жашоо ырахаты — ден соолук.
- Жашоодон кечүү — акылсыздык.
- Жашоонун өзүжашыл өрт.
- Жашта берсин мээнетти, карыганда берсин дөөлөттү.
- Жаштайында сүзөнөөк бөлсө, картайганда үзөнөөк болот.
- Жаштардын басканы — жыргал, карылардын жатканы — жыргал.
- Жашты жадатсаң — чабат, итти жадатсаң — кабат.
- Жаштык бар жерде жалын бар.
- Жаштык деген кеп эмес.
- Жаштык жашынып кетет, карылык камынтпай келет.
- Жаштык кезиң — мастык кезиң.
- Жаштык коштошпой кетет, карылык учурашпай келет.
- Жаштык менен ден соолуктун кадыры карыганда билинет.
- Жаштык укмуштуу доор, жаракөр уяттуу бол.
- Жаштыктын кадырын карыганда билет.
- Жаштын кайраты бар, карынын айбаты бар.
- Жаштын тилеги бир, жибектин түйүнү бир.
- Жашчылык — жайдын жамгыр өткүнү.
- Жашчылык өзү — чөп гүлү, жайдын жамгыр өткүнү.
- Жашы бирге — курдаш, жаны бирге — сырдаш.
- Жашы жеткен адамдын, төрүнөн көрүжуук болот.
- Жашы улуу болсо да, жаны курбу көп болот.
- Жашыл — оңот, жаш - чоңоёт.
- Жашыл оңот, жаш чоңоет, кызыл оңот, кыз чоңоет.
- Жашында жигит октолот (же шок болот), жашаганда токтолот, жалгабаса кудайым жабыгып жүрүп жок болот.
- Жашыңда берсин (кылсаң) мээнетти, карыганда берсин (көрөсүң) дөөлөттү.
- Жашыңда берсин мээнетти, карыганда берсин дөөлөттү.
- Жашыңда денең чың болсо, карыганда тың болорсуң.
- Жашыңда калжың болсоң, карыганда мылжың болорсуң.
- Жашыңдан жаман жолго баспаганың, адамдык сапатынды сактаганың.
- Жашырган жиниң болгуча, ачык жемең болсун.
- Же ойногон оюн жок, же мүлжүгөн моюн жок.
- Жебей туруп, сиңирээриңди ойлон.
- Жебейм, жебейм деп жемекей катын түгөтөт.
- Жебес жерге чөп бүтөт, ичпес жерге суу бүтөт.
- Жебесе да — бөрүнүн оозу кандуу.
- Жебесең да май жакшы, ичпесең да чай жакшы.
- Жебести ашка салба, билбести ишке салба.
- Жеген билбейт, туураган билет эттин жакшы жаманын.
- Жеген ооз уялат.
- Жеген оозго жарашат.
- Жегенде тойбогон, жалаганда тоймок беле.
- Жегендин кусмайы бар.
- Жегени да жаман, дегени да жаман.
- Жегениңди көп көрбөйм, алыштырганда аз болбосун.
- Жегениңдин наркы бар, жебегендин дарты бар.
- Жегениңдин наркы бар.
- Жегичтики суудан суута кетет.
- Жез кадырын жезчи билет, эр кадырын эл билет.
- Жез эскирсе дат болот, желедеги кулун ат болот.
- Жездеме ишенип жүрүп жесир калдым.
- Жейин десе — тиши ооруйт, берейин десе — ичи ооруйт.
- Жек көрүүдөн кастык туулат.
- Жеке өтүктүүгө жете албайт, соору өтүктүү бата албайт.
- Жекен жеринде көгөрөт, эр элинде көгөрөт.
- Жел желпинте соккон менен, таң мезгилсиз ата койбос.
- Жел жүрбөсө, чөптүн башы кыймылдабайт.
- Жел менен жарышпа, көлөкөңдү кууба.
- Жел өпкөнүн деми сууйт.
- Жел сөз жанга дары болбойт.
- Жел чыкпаса жан чыгат.
- Желдин чаңдуусу жаман, сөздүн каңкуусу жаман.
- Желдүү боз баланы жеткире мактаба.
- Желдүү күнү сүйлөбө — сөзүң сая кетпесин, тумандуу күнү караба — көзүң сая кетпесин.
- Желе түбү — казык, жекен түбү — азык.
- Желеде кулун жетилсе, аргымак күлүк ат болот.
- Желип өмүр өткөн соң, жигит болбойт чал кайтып.
- Желмогуздун эң кичинекейи кыйын.
- Желмогуздун эң кичүүсү кыйын.
- Жем талашпас куш болбос, сөз талашпас эр болбос.
- Жем талашып боктон өлбөй, эл талашып октон өлгөн жакшы.
- Жемди көргөн кыргый торду көрбөйт.
- Жемди көрүп, көктөгү куш торго түшөт.
- Жемелесе жерге кирбеген, көтөрмөлөсө көккө чыкпаган, көтөрүңкү көк челек деген болуптур.
- Жемиштин жайын жеген билбейт, багбан билет.
- Жең ичинде кол жүрөт, эл ичинде эр жүрөт.
- Жеңем билди дегенче, жер жүзү билди десеңчи.
- Жеңеме (же энеме) ишенип, эрсиз калдым.
- Жеңең билди дегенче, жер жүзү укту десеңчи.
- Жеңи жаман — аш алып иче албайт.
- Жеңил акыл - бутка күч.
- Жеңилбес кол — эл, кыйшайбас жол — эмгек.
- Жеңилди жерден, оорду колдон алган.
- Жеңилер жоо алды — артына карабайт.
- Жеңишке жеткен бактылуу, жерине берип бактыны.
- Жер — казгандан, ушак — айткандан түгөнбөйт.
- Жер — казына, суу — алтын.
- Жер — ырыстын киндиги, билим — ырыстын тизгини.
- Жер азыгы — суу.
- Жер байлыгы — эл байлыгы.
- Жер жалмаган неченди: падыша, төрө, чеченди, оозунан кудай түшпөгөн зикир чалган эшенди.
- Жер жемишин берет, эл эмгегин берет.
- Жер кишинин акысын жебейт.
- Жер кулагы жети кат (эмне болсо да угула берет).
- Жер кулагы жети кат.
- Жер куураса, алабата чыгат.
- Жер мээнетти жебейт.
- Жер семизи — мал семизи.
- Жер тамыры чөп өстүрөр, эл тамыры от күйгүзөр.
- Жер тамырынан эл тамыры көп.
- Жер тармал — өн, жеңиш үчүн — өл.
- Жер тойбой — эл тойбойт.
- Жер эмгекти жебейт.
- Жер эрдин эмгегин жебейт.
- Жер ээн болсо, доңуз дөбөгө чыгат.
- Жер ээн болсо, суур (кээде доңуз) дөбөгө чыгат.
- Жерге келет бир кезек, жерге кезек келгенде: байчечекей чөп жайнайт, эрге келет бир кезек, эрге кезек келгенде, эгиз күлүк ат байлайт.
- Жерге өзүң ийилбесең, жер сенден кийиндейт.
- Жерге өзүң көөмп алып, жерге таарыныч кылбагын.
- Жерге түшкөн — жетимдики.
- Жерге түшкөн гүл болот, отко түшкөн күл болот.
- Жерге чачылган кык, тогуз жылы пайдасын тийгизет.
- Жерде жаткан жумуртка — асманда учкан канаттуу.
- Жерде жаткан жумуртка, асманда учкан куш болот.
- Жерде жафаа жок, кудайда ката жок.
- Жерде жүргөн коңуз бар, адамдан чыккан доңуз бар.
- Жердей март да жок, жердей зыкым да жок.
- Жерден жарака кетсе, акылдын жүрөгү аркылуу өтөт.
- Жерди тегиз дебеңиз, алды-артында кайкаң бар, элди тегиз дебестен, алды-артыңды байкаңдар.
- Жердин да кулагы бар.
- Жердин Койсарысы көлдө экен, адамдын койсарысы сен экенсиң.
- Жердин көркү — Алайда, ашуунун көркү — кундузда, сулуунун көркү — кыргызда (калында).
- Жердин көркү — эгин, эрдин көркү — билим.
- Жердин кулагы жети кат.
- Жердин танабын тартса кыскарат, коё берсе — узарат.
- Жердин уусун билген киши, караңгыда карсактын изинен жаңылбайт.
- Жери байдын, эли бай.
- Жеримде жээрде сакал бий элем, эми жети сакал кул болдум.
- Жерин сүйбөс эл болбойт, элин сүйбөс эр болбойт.
- Жеринен ажыраган жети жыл ыйлайт, элинен ажыраган өлгөнчө ыйлайт.
- Жеринен ооган жүк оңолбойт.
- Жеринен ооганга жети жылы конуш жок.
- Жесе да, жебесе да бөрүнүн оозу кандуу.
- Жетегинде болбосо, жетелеген не болот.
- Жетек жеткирет, чагым өлтүрөт.
- Жетеси жокко жети күн айт.
- Жетеси жокту жетелесе билбейт, акылы жокту алдаса билбейт.
- Жетеси жокту жетелесе да болбойт.
- Жетесиз жети уулуң болгончо, эстүү бир кызың болсун.
- Жетесизге кеп айтсаң, беттен алып аркырайт.
- Жети атасын билбеген уул — кул, жети энесин билбеген кыз — күң.
- Жети баштуу ажыдаардан коркпо, эки жүздүү адамдан корк.
- Жети кишинин бири кыдыр.
- Жети күндүк жаандан желип өткөн суу артык.
- Жети күндүк жаандан, желип өткөн суу жакшы.
- Жети күндүн бири өлүм.
- Жети өлчөп бир кес.
- Жетиле элек наадандан жетектеген ат жакшы.
- Жетим — жетилет, жерге — кошулат.
- Жетим бала кекчил, жесир катын элчил (же эмчил), өгөй өөнчүл.
- Жетим да торолор, заман да оңолор.
- Жетим жүрүп жетилет.
- Жетим өз киндигин өзү кесет.
- Жетимге боор ооруса, жеңеси койнун ачат.
- Жетимдин акысы тозоктун оту.
- Жетимдин акысын жебеңиз, жетимдин акысын жесеңиз — тынч жатамын дебеңиз.
- Жетимдин желкеси кыйык.
- Жетимдин курсагы жети кат.
- Жетимдин сүйгөн тамагын ким берет.
- Жетимиштеги чалдын көңүлү калса да, жетидеги баланын көңүлү калбасын.
- Жеткен — жети муштайт, жетпеген — бир муштайт.
- Жеткен — кесек менен, жетпеген — тезек менен.
- Жеткен жети муштайт, жетпеген бир (эки) муштайт.
- Жеткен кесек менен.
- Жеткенден — калтек, жетпегенден — мантек.
- Жеткенден калтек, жетпегенден мантек жеп.
- Жеткилең бийик жол болбойт, жээн — тага эл болбойт.
- Жетпеген — жекчил.
- Жетпести кууба, келбести күтпө.
- Жибекти туталбаган жүн кылат, катынды күтө албаган күң кылат.
- Жибекти туталбаган жүн кылат.
- Жигит бир сырдуу, кырк (төрт, сегиз) кырдуу болот.
- Жигит болсоң бекем болгун, чириген талдай бош болбой.
- Жигит келсе, кыз даяр.
- Жигит менен кыз жатат, жыргал менен таң атат.
- Жигит өзү менсинет, жигитти ким теңсинет.
- Жигит өлөөр жерине күлүп барат, кыз жыргаар жерине ыйлап барат.
- Жигит тереңи көк ирим көлдөй, жигит күчтүүсү каптаган селдей.
- Жигит үйдө туулат, жоодо өлөт.
- Жигитке бир сыр, жети кыр керек.
- Жигитке жетимиш өнөр аздык кылат.
- Жигитке жетимиш түрлүү өнөр аз.
- Жигитке кырк өнөр аздык кылат.
- Жигитке намыс кымбат, ар кыйын.
- Жигиттик өттү ашкан белдей, карылык келди казган көрдөй.
- Жигиттин куну — жүз жылкы, ары — миң жылкы.
- Жигиттин өзү жакшы болсо, тегин сураба.
- Жигиттин өзүнө караба, сөзүнө кара.
- Жигиттин сөзү өлгөнчө, өзү өлсүн.
- Жигиттин түзүн (же сырын) айтпай, ишин айт.
- Жигиттин уялганы — өлгөнү.
- Жиксиз жерден жел чыкпайт.
- Жип кессең — узун кес, кеп салсаң — кыска сал.
- Житкен окту аткан ок табат.
- Житкен окту каккан ок чыгарат.
- Жоболоңдуу жолго чыкса, эмгектүүнүн этеги булганат.
- Жоболоңдууга жолдош болбо.
- Жоголгон бычактын сабы алтын.
- Жоголуп табылган мал — олжо, ооруп айыккан жан — олжо.
- Жоготуу — тапкычтыкка үйрөтөт.
- Жойпу дос ишке жарабайт, мыкты күчүн аябайт.
- Жойпу наадан — жоодон жаман.
- Жойпулук эмне дедирбейт, жокчулук нени жедирбейт.
- Жок азабын бар сезбес да, ач кадырын ток билбес.
- Жок болсо, баарына көнөт.
- Жок болсо, март да бере албайт.
- Жок жокко — көмөктөш.
- Жокко амал жок.
- Жокко дабаа жок.
- Жокко суу да жок, алып ичер идиш да жок.
- Жокко суу да жок.
- Жокко туз да жок.
- Жоксуз жалтаң, жондуу балтаң.
- Жокто байдай сыйлагын, бай малынан түңүлсүн.
- Жоктон бар болоор, бардан жок болоор.
- Жоктон барды жараткан адамдын акылы.
- Жоктон бары артык.
- Жоктон көрө жогору.
- Жокту байдай сыйлагын, бай малынан түңүлсүн.
- Жокту жок издеген табат, жолдошу шайыр болсо, жолоочунун кумары канат.
- Жокту жок издеген табат.
- Жокту жок табат.
- Жокту керек таптырат, өйдө — төмөн чаптырат.
- Жокту керек таптырат.
- Жоктун бары болот, арыктын семизи болот, ачтын тогу болот.
- Жоктун бир арманы бар, бардын миң арманы бар.
- Жоктун жайын жакыр билет.
- Жоктун жону катуу, өгүздүн (же буканын) мойну катуу.
- Жоктун жону катуу, өгүздүн мойну катуу.
- Жоктун жону катуу.
- Жокчулук таштан да катуу, оорулук зындандан да оор.
- Жокчулук эрди жоботот.
- Жол (из) кууган — казынага жолугат, кеп (сөз) кууган — балаага жолугат.
- Жол азабы — көр азабы.
- Жол атасы — туяк, сөз атасы — кулак, суу атасы — булак.
- Жол бирге болсо да тагдыр башка.
- Жол кууган казынага жолугат, кеп кууган балаага жолугат.
- Жол кыскарткан сөз.
- Жол салсаң — өтөсүң, ор казсаң — түшөсүң.
- Жол үстүндө жоокер тыныкпайт.
- Жолборс (арстан) нзинен кайтпайт, жигит сөзүнөн кайтпайт.
- Жолборс изинен кайтпайт, баатыр сөзүнөн кайтпайт.
- Жолборс терисин кийгендин баары баатыр эмес.
- Жолборс чабуу эр даңкын чыгарат.
- Жолборс чапкан алп — ал колбашчы.
- Жолборс чапкан эр — жоону чабат.
- Жолборстун баскан изин ит баспайт.
- Жолборстун жаткан жерине ит батпайт.
- Жолборстун жаткан жерине өрт күйбөйт.
- Жолго чыксаң — шайлан, бел куруңду (же бооңду) байлан.
- Жолго чыксаң жол азыгың мол болсун.
- Жолго чыксаң жолоочуңду шайлап ал.
- Жолго чыксаң шайлан, бел — бооңду байлан.
- Жолдо жүрсөң, жортуп жүр.
- Жолдо тамактын оордугу жок.
- Жолдон келип, тон меники дейт, эшиктен кирип төр меники дейт.
- Жолдон келип, төр меники дейт.
- Жолдон чыксаң да, көптөн чыкпа.
- Жолдош болбо айгакка, мүдүрүлтөт тайгакка.
- Жолдош болбо коркокко, жүк артпагын торпокко, иш кылдырба чоркокко.
- Жолдош болсоң кууга, башыңды салаар чууга.
- Жолдош таппаган эр азат, башчысын таппаган эл азат.
- Жолдош таппаган эр өксүк, башчысын таппаган эл өксүк.
- Жолдошту жол айрат.
- Жолдошу көптүн колдоосу көп.
- Жолдошу көптүн олжосу көп.
- Жолдошун таппаган эр азат, башчысын таппаган эл азат.
- Жолдошуна күйбөгөн жоого түшөт.
- Жолдошуң жаман болсо алыс жолго түн катпа, аялың жаман болсо, киши алдында үн катпа.
- Жолдошуңду жонуңа, оорубаса мойнуңа көтөр.
- Жолдун тегизин бил, сөздүн негизин бил.
- Жолоочу ат жалына казан асат.
- Жолоочу болсо — атын ал, жортуулчу болсо — башын ал.
- Жолоочу болсо атын ал (жолго сал), жортуулчу (тоноочу) болсо башын ал (ортого сал).
- Жолоочу жол менен, жортуулчу эл менен.
- Жолоочулукка эрөөн жок.
- Жолоочуну ээрчип ит убара (же өлөт).
- Жолоочуну ээрчип, ит өлөт.
- Жолоочунун — жолдогусу жакшы, жолдо болбосо — үйдөгүсүжакшы.
- Жолоочунун азЫгы жолунда.
- Жолоочунун бай экенин ким билет, кул экенин ким билет.
- Жолоочунун жолдогусу жакшы, жолдо болбосо — үйдөгүсү жакшы.
- Жолоочунун үзөңгү боосу алты кабат, кулу — бийин ким билет.
- Жолоочуң кечиксе — сүйүн, жортуулчуң кечиксе — күйүн.
- Жолу болор жигиттин жеңеси алдынан чыгат.
- Жолун таап ырдаса, кубаныч экен ыр деген.
- Жолуң шыдыр, жолдошуң кыдыр болсун.
- Жолуңа кууну албай, акылдууну ал.
- Жомок деген жорго сөз.
- Жомоктон курсак тойбойт, кулак кубанат, көңүл тоёт.
- Жоо аяган — жаралуу, катыны — каралуу.
- Жоо аяган — жаралуу, эри өлгөн катын — каралуу.
- Жоо аяган жаралуу.
- Жоо аяган өзү өлөт.
- Жоо жакадан, бөрү этектен алганда.
- Жоо жакаласа, бөрү этектер.
- Жоо капыстан чабат, өлүм суратпай келет.
- Жоо качканда баатыр көбөйөт.
- Жоо келгенде — баатыр бол, доо келгенде — акыл бол.
- Жоо кеткен соң, кылычынды ташка чап.
- Жоо кеткенден кийин кылычыңды бокко чап.
- Жоо кеткенден кийин кылычыңды ташка (бокко) чаппа.
- Жоо кыстаса баатырга бар.
- Жоо малынын тезеги пайда.
- Жоо сырын жоо билбейт.
- Жоо түбү — эл, жар түбү — кечүү.
- Жоо чапкан алпка айып жок.
- Жоого барсан баарың бар, доого барсаң бириң бар.
- Жоого жалынба — жаныңды алат, доого жалынба — малыңды алат.
- Жоого жаныңды берсең да, сырыңды бербе.
- Жоодон алып качкан жан арам.
- Жоодон ачарчылык күчтүү, жошултуп алсыратат күчтү.
- Жоодон корккон — жоого дос, элди сүйгөн — эрге дос.
- Жоодон корккон жолдошун сабайт.
- Жоокер жараксыз болбойт, ырчы комузсуз болбойт.
- Жоокерге тон тиге албаган жар — жоо босогосунда күң.
- Жоолашкан эки журттун кыйыры ыйык.
- Жоолашкан эки элди бириктирүү үчүн кайраттуу кол керек, акыл дагы мол керек.
- Жоолук да болсо жолго ийги.
- Жоомарт менен калыстын төрт аягы кыбыла.
- Жоомарттын жайы бейиште, сараңдар калат кейиште.
- Жоон болсоң капкурсак дейт, ичке болсоң — жылан жуткан жип курсак дейт.
- Жоон сүзүлгүчө, ичке үзүлөт.
- Жоону сайса ким (эр) сайды, аты калды Манаска.
- Жоону сайса, эр сайды, аты калды Манаска.
- Жоону таап ал, жоошутуп чаап ал.
- Жоонун малынын тезеги жугат.
- Жоонун сыртында болбо, ичинде бол.
- Жоонун түбү эл болор, тоонун түбү бел болор.
- Жоор семирсе баш бербейт, жаман сүйлөсө сөз бербейт.
- Жоорду чымын ырбатат.
- Жоордун жайын жакыр билет, жокчулуктун жайын бакыр билет.
- Жоош төө чуудаларга жакшы.
- Жооштон жоон кеп чыгат.
- Жооштон жоон чыгат.
- Жорго жолду арбытат, жокчулук эрди карытат.
- Жорго жүрүшүнөн баа болот, жаман жүрүшүнөн кул болот.
- Жорго минген жолдо мас, катыны сулуу күндө мас.
- Жорго минген жолдошунан айрылат, көп жашаган курдашынан айрылат.
- Жорго минген менен жолдош болбо, жоболоңдуу менен айыл конбо.
- Жорго мингенге жолдош болбо.
- Жоргодон жорго чыкса төрт аягы тыбырайт, чеченден чечен чыкса оозу-мурду кыбырайт.
- Жоргодон туулган жорток бар, баатырдан туулган коркок бар.
- Жоргонун баркын мингенде билерсиң, жакшынын баркын өлгөндө билерсиң.
- Жоргонун кадыры желгенде билинет, жолдоштун кадыры өлгөндө билинет.
- Жоргонун тери кургабайт, эркенин жашы кургабайт.
- Жоргоң мыкты болсо төшкө сал, ишиң катуу болсо элге сал.
- Жорто албаган (жүрө албаган) жол бузат, айта албаган сөз бузат.
- Жорто албаган жол бузат, айта албаган сөз бузат.
- Жортсоң — жол аларсың, жолугушсаң — сөз угаарсың.
- Жортуп жүрсөң, жол өнөр.
- Жортуулда жоокердин жоосу — уйку.
- Жортуулчунун башы жолдо калат.
- Жору тарпка конот, чымын майга конот.
- Жору тарпка тойсо, чарбакты эңсейт.
- Жору томого кийгендей.
- Жору, жору, жорумун, аты куштун зорумун, беш тырмагым жогунан аты куштун корумун.
- Жоруга томого кийгизгендей.
- Жорулуу жерде тарп калбас.
- Жорунун өзү тоодо болсо да, көзү бөксөдө.
- Жосунсузга жорго мингизсе жарашпайт.
- Жөжөнү күзүндө санайт.
- Жөн билгини жумшасаң, акыл үйрөтпө.
- Жөн сурамак изаттан, ат сурамак келбеттен.
- Жөнү жок чыркыратып кетпе, жолуңду түбөлүктү эсте.
- Жөнүжок багыныш, эр жигитке өлүм менен тең.
- Жөө жүргөнчө, төө минген жакшы экен.
- Жөө жүрүп ырдаганы курусун, өгүз минип жыргаганы курусун.
- Жөө калган эр — канаты жок карга.
- Жөө калганча ат кадырын билбес, ач калганча аш кадырын билбес.
- Жөөнүн топосу чачылбайт, жалгыздын сөзү өтпөйт.
- Жөөнүн ырысын аттуу жебейт.
- Жөөнүн энчисин атчан албайт.
- Жөтөл — картаңдын күлкүсү.
- Жука жерден жыртылат, ичке жерден үзүлөт.
- Жулук ууру журттан айлансын.
- Жумурткадан кыр тапкан кудайым.
- Жумуру башка бир өлүм, эрте — кечи баары бир.
- Жумуру башта нелер жок.
- Жумурунда уузу жок өмүрүндө тойдум дебейт.
- Жумуш кылсаң үшүйсүң, арак ичсең тердейсиң.
- Жумуштан качып жашынган жаман, жалкоолук күчөп, ашынган жаман.
- Жумушту кечеңдетпе, ырбатып тереңдетпе.
- Жумуштун көзүн тап, кыйшыктын тегин тап.
- Жумшак айткан месел сөз, муз жүрөктү эритет.
- Жумшак жыгачты курт басат.
- Жупуну — жугумдуу, сыпайы — сүйкүмдүү.
- Журт аймагы кең, аалам менен тең.
- Журт арасы — темир талкуу.
- Журт арасын атанын арам сийдик уулу бузат.
- Журт кечээ кубарса, бүгүн көгөрөт.
- Журт кыйырын күзөткөн алп кеткенде өз жоолашар, душман көк ташка кылычын жанаар.
- Журт мазар, журттан чыккан азар.
- Журтка жек көрүнгөндү кудай жек көрөт.
- Журтту жалгасын, журт ичинде бечера бизди жалгасын.
- Журттун ынтымагына балта чапкан бузукуну журт алдында мууздайт.
- Журту тирүүнүн өзү тирүү.
- Жутаанак төө жабуусун жалмайт.
- Жуталаң жылы ит семиз, тумоолуу жылы молдо семиз.
- Жуткан — жумурда, ичкен — ичегиде.
- Жуткан жутабайт.
- Жутканга комсоо дебесек, кебеги менен кылканы.
- Жуурат ичкен кутулат, жугунду ичкен тутулат, айран ичкен кутулат, аягын жалаган тутулат.
- Жуурат төгүлсө, жугу калат.
- Жуучулукка кордук жок, элчиликке өлүм жок.
- Жүгү уйда болсо да, дымагы төөдө.
- Жүгүргөн албай — буюрган алат.
- Жүз - жүрөктүн күзгүсү.
- Жүз дос — аз, бир кас — көп, (Миң дос — кем, бир кас — артык).
- Жүз дос — аз, бир кас — көп.
- Жүз жолу айткандан бир жолу көргөзгөн артык.
- Жүз жолу айткандан бир жолу көргөн жакшы.
- Жүз жолу уккандан, бир жолу көргөн жакшы.
- Жүз сом күткөнчө, жүз жолдош күтөйүн.
- Жүз сомуң болгуча, жүз жолдошуң болсун.
- Жүз сөздү бир сөз токтотот.
- Жүз, жүзгө жеткенде кудайдан күдөрүңдү үз.
- Жүзгө жет, мүдөөм кет.
- Жүзгө чейинди «жасоол» дейт, миңге чейинди «кол» дейт, миңден ашыгын «кошуун» дейт.
- Жүздөн — бирди, миңден — онду танда.
- Жүздөн бирөө — чечен, миңден бирөө — көсөм.
- Жүздөн күлүк, миңден тулпар.
- Жүздүн (карынын, өрдүн) көркү сакал, сөздүн көркү макал.
- Жүздүн көркү — сакал, сөздүн көркү — макал.
- Жүзүмүн жеп, багын сураба.
- Жүйөлүү сөз жүйөсүн табат, жүйөсүз сөз ээсин табат.
- Жүйөөлүү сөз жүлүнгө тиет.
- Жүйөсүн таап жумуш кыл, жерин таап тыным кыд.
- Жүктү лөк көтөрөт, мээнетти эр көтөрөт.
- Жүктүн оорун нар көтөрөт.
- Жүктүн өз теңи, теңтуштун өз кеби.
- Жүрбөгөн атка «чу» деген дем.
- Жүргөнүмдүжел билет, конгонумду сай билет.
- Жүргөнүмдүжел билет, коногумду сай билет.
- Жүрө албаган жол бузат, айта албаган сөз бузат.
- Жүрөгүм күйгүчө, билегим күйсүн.
- Жүрөк менен кан бирге, жүлүн менен жан бирге.
- Жүрөк сыры тилден чыгат.
- Жүрөк сырын көз билдирет.
- Жүрөккө доо кеткенче, өзөккө өрт кеткен жакшы.
- Жүрөккө жакын алба, жибитип алда.
- Жүрөктөгү сыр жүздөн байкалат.
- Жүрөктөй үЙДӨН, ЖүЛГӨДӨЙ түтүн.
- Жүрөктөн чыкпай, жүрөккө кирбейт.
- Жыгач кессең узун кес, темир кессең кыска кес, көйнөк бычсаң кенен быч.
- Жыгач ким жагаарын билет, мал ким багаарын билет.
- Жыгачка мөмө бүткөн сайын салбырайт.
- Жыгачты курт чиритет, элди өзгө иритет.
- Жыгачтын баары тез болбойт, сарынын баары жез болбойт.
- Жыгачтын жумшагын курт жейт, адамдын жумшагын адам жейт.
- Жыгачтын ийрисин тезге салса түзөлөт, жолдошуңдун ийрисин кепке салсаң түзөлөт.
- Жыгылган күрөшкө тойбойт.
- Жыгылган ооганга күлөт.
- Жыгылгандын үстүнө жудурук (муштум).
- Жыгылсаң нардан жыгыл, (жез) буйласын кармай жыгыл.
- Жыгылсаң, нардан жыгыл, буйласын ала жыгыл.
- Жыгылсаң, нардан жыгыл, этиң оорубас.
- Жыйноочу бармакка басып, тырмакка кысып жыйнайт.
- Жыкмак бар, баштан аттамак жок.
- Жыл дегениң, жылгадан аккан суу.
- Жыла баскан жылманын кеби жылуу, ичи ала.
- Жылан ийри сойлосо да, ийнине түз кирет.
- Жылан кээде чагат, тажаал күндө чагат.
- Жылан кээде чагат, ушакчы күндө чагат.
- Жылан оз уусунан өлбөйт.
- Жылан өлтүрөйүн десе, таш алып бербейт.
- Жылан чаккан кайтат, бөйөн чаккан кайтпайт.
- Жылан чакпай, жылкы теппей.
- Жыланга чактырган аркандан коркот.
- Жыландай ийрилип башталса, шоонадай чубалып бүтөт.
- Жыландан сыр сураса, чаяндан калыс кылат.
- Жыланды жылан чакпайт.
- Жыланды үч кессе да, кескелдирикче алы бар.
- Жыландын куйругун баспа — чагат.
- Жыландын сырты жумшак болсо да, ичи заар.
- Жыландын териси — кооз, тиши — уу.
- Жыландын уусу — тишинде, жамандын уусу — ичинде.
- Жыландын уусу башында, бейкамдын (же жалкоонун) жоосу кашында.
- Жыландын уусу башында, бейкамдын жоосу кашында.
- Жыландын уусунан айыкса болот, ушактын уусунан айыгыш кыйын.
- Жылаңачка — караган — бута.
- Жылаңачка тон бербей, атласты кантип кийесиң.
- Жылдаш катын — сырдаш.
- Жылдыздар жайнаган түн сонун, жылытып тердеткен күн сонун.
- Жылдыздын көбү — асмандын көркү, билимдин көбү — акылдын көркү.
- Жылдырма оосурактын жыты жаман.
- Жылкы — берен, жылкыны баккан — эрен.
- Жылкы (айбан) кишенешкенче (искешкенче), адам сүйлөшкөнчө (көрүшкөнчө).
- Жылкы аласы — тору ала, сыртынан таанылат, адам аласы — ичинде, баамчылар жаңылат.
- Жылкы жайлоодо семирет, бордогусу байлоодо семирет.
- Жылкы кашынышканча (кээде кишенешкенче), адам сүйлөшкөнчө (кээде көрүшкөнчө).
- Жылкы кишенешип, киши сүйлөшүп таанышат.
- Жылкы кишиге канат, төө кишиге күч.
- Жылкы семирсе, жылкычы сүйүнөт.
- Жылкы суудан калбасын.
- Жылкы, жылкы, жылкыдыр, жылкы эрдин мүлкүдүр.
- Жылкыга жыландай уул жарайт.
- Жылкыда жал болсо, койдо козу, куйрук бар.
- Жылкыда жая жал болсо, койдо козу, куйрук бар.
- Жылкыдан качыр, мусулмандан капыр туулат.
- Жылкыдан оосоң жалын карма, уйдан оосоң мүйүзүн карма, кишиден оосоң оозуңду карма.
- Жылкыны имерсе, качагаан жылкы өзү эле четке чыгат.
- Жылкыңа карап ышкыр.
- Жылкыңа ченеп (же карап) ышкыр, мурдуңа ченеп бышкыр.
- Жылкыңа ченеп ышкыр, алыңа ченеп бышкыр.
- Жылкычы болгон бээ багат, жылас болгон төө багат.
- Жылкычы болуучу уул ээрде уктайт, ээрде уктоочу уул эл багар.
- Жылкычы кадик адис болбосо, жоого минер ат жок.
- Жылкычынын бир көргөнүн хан көрбөйт, бир көргөнүн ит көрбөйт.
- Жылкычынын бир көргөнүн хан, бир көргөнүн ит көрбөйт.
- Жылкычынын жыйганы жубан үчүн.
- Жылкычынын ичкенин бирде ит ичпейт, бирде кан ичпейт.
- Жылуу келген душманды суук чыгарба.
- Жылуу сөз жылытат, муздак сөз муздатат.
- Жылуу сөз жылытат, суук сөз муздатат.
- Жылуу сүйлөсө жыла — жыла жылаан ийинден чыгат.
- Жылуу сүйлөсө, жылан да ийинден чыгат имиш.
- Жылуу, жылуу сүйлөсөң, жылан ийинге кирет, катуу — катуу сүйлөсөң мусулман (кээде каапыр) динден чыгат.
- Жылуулук - от бар жерде, сулуулук — сүйүү бар жерде.
- Жылуунун муздашы — бат, муздактын жылышы — кымбат.
- Жылуусу жок тон курусун.
- Жылымчы оосурактын жыты жаман.
- Жылып консо жылкы сүйүнөт, жылбай отурса катын сүйүнөт, жылкы семирсе жылкычы сүйүнөт, жылып, жылып булут кетет көк калат, жүрүп, жүрүп жалгыз кетет көп калат.
- Жыргаганымдан жылкычы болуптурмунбу.
- Жыргайсыңбы, куурайсыңбы — жашоо керек.
- Жыргалдын ана башы — ден соолук.
- Жыртык — тешикке күлөт.
- Жыртык ийненин кереги тиет.
- Жыртык тешикке күлөт.
- Жыртык тондуу — күрөшчөөк.
- Жыртык үйдөн кыйшык түтүн чыгат.
- Жыртык үйдү жел табат, калп сөздү эл табат.
- Жыртык үйдүжел табат, калпычыны эл табат.
- Жыртыкка жамак табылат, дартка дабаа табылат.
- Жыя албаган жыйынга шүмшүк, асырай албаган айылга шүмшүк.
- Жээ ары барып, Чүйдө өлбөй, жээ бери келип, үйдө өлбөй.
- Жээн келгенче, жети бөрү келсин.
- Жээн эл болбойт, желке таз болбойт.
- Жээн эл болбойт, желки тон болбойт.
- Жээн эл болот бай болсо тайкеси, желки тон болот, май болсо желкеси.
- Жээндин жээни, желкинин тону (жыты тууган).
- Жээринде майда чайна, айтаарыңда мыкты ойло.
- Жээриңе келгенде жети кабат бөрү элең, жебесиңе келгенде жин окуган молдо элең.
Жайгаштыруу: 2023-07-17, Көрүүлөр: 3531, Өзгөртүлгөн: 2023-07-17,
Тарыхы Талкулоо Оңдоо/Толуктоо