Макал лакаптар жыйнагы (Ч)

Ч тамгасына кыргызча макал лакаптар жыйнагы — бул жыйнакта билим, ден-соолук, адамдар, мекен, жамандык-жакшылык, кыз-жигит, эрди-катын, эл башчылары, жаныбарлар, эмгек, акылдуулук, пайда-пайдасыз, тил, эне-ата, акыйкаттык жана башка көптөгөн турмуш-тиричиликке байланышкан кыргыз эл макал лакаптарын жыйнадык.

Достор Ч тамгасына болгон макал лакаптар аз, ошондуктан бул бөлүмдү толуктоого силерди чакырабыз, пикир жазуу формасына Ч тамгасынан башталган макалдарды кошсоңуз болот. Заманбап, жаңы макалдар дагы жаза бергиле, макалар элдики.

Ч

• Чаап айтканча, таап айт.
• Чаба албаган, чалгы тандайт.
• Чабал өрдөк мурда учат.
• Чабалекей менен шилекей алышып достош.
• Чабандоздор чогулса, улактын чери жазылат.
• Чабандын иши — чатак иш.
• Чабышта жоо аяган өзү жаралуу.
• Чагылгандай көздөнгөн, чак эткендей сөздөнгөн.
• Чагым — өлтүрөт, мактоо — жеткирет.
• Чай болуп төргө өткөн суу бир кезде арыкта акканын унутпаса.
• Чайкап сүйлөгөнчө, байкап сүйлө.
• Чайнаганың — күмөн, жутканың сеники.
• Чайпалса аяк төгүлөр.
• Чайырды көп чайнаса — сагыз болот, карыганда көп сүйлөсө — маңыз болот.
• Чаккан өлтүрөт, мактаган жеткирет.
• Чакмак (оттук), чакмакгы атка берген акмак.
• Чакмак таш кууну тутандыргандай, кагылыш болор-болбос себептен чыгат.
• Чакпаган жылан ийинден сырткары.
• Чакырганда келбеген, кол булгаганга зар болот.
• Чакыргандан калба, өзүн басып барба.
• Чакырса келбес — шыкаалайт, берсе жебес — чымчылайт.
• Чакырылбаган конок татардан жаман.
• Чакырылбаган конок шыпырылбаган жерге отурат.
• Чакырылган жүз конок үчүн — бар, чакырылбаган бир конок үчүн — жок.
• Чала жорго жол бузат, чала молдо эл бузат.
• Чала молдо дин бузат.
• Чала өлтүргөн жылаандай.
• Чалыры турса көзүндө, чаргыты (чалгырты) болот сөзүндө.
• Чаң созулат тамандан, жакшылык келбейт жамандан.
• Чапанды жакасынан киет.
• Чапанчанга камчы чапса, көйнөкчөнгө доо кетет.
• Чапанчанды чапса, көйнөкчөнгө доо кетет.
• Чапкан сайын көз чыкпайт, айткан сайын кеп өтпөйт.
• Чапкан сайын көз чыкпайт.
• Чаппаса билекте калат, айтпаса жүрөктө калат.
• Чапса болот кетилет, чарыкка кармаса бычак жетилет.
• Чапса болот кетилет, чарыкка салса жетилет.
• Чапсан — чарчаарсын, жетпесең — жетээрсиң.
• Чапчаң ат арышын таштайт, баары бир күлүктөн ашпайт.
• Чарайна менен чаптайт, булгаары менен каптайт.
• Чаранада козум өлгөнчө, чары коюм өлсөчү.
• Чарчаган кулда жазык жок.
• Чарыкчанды жактырбасам, өтүкчөн мени карабайт.
• Чатак сүйлөп чычаалак — чыр адамдын мүнөзү, токтоо сүйлөп жай айткан — сабырдуунун мүнөзү.
• Чатактан кан чыгат, кагылыштан жан чыгат.
• Чатактын жайы — кан чыгат, кагыштын жайы — жан чыгат.
• Чатактын түйүнүн (түбүн) калыс айткан сөз чечет.
• Чатактын чырын калыс чечет.
• Чач алакасы үч күндүк.
• Чач Тарачтын баласы, устара, кайрак кеп салат.
• Чачтарач менен сүйлөшсөң, устара менен кайрагын айтар.
• Чачты жуубаса бит басат, тарабаса сирке басат.
• Чаяндын уулары өздөрүн өлтүрөт.
• Чеге таканы сактайт, така тулпарды сактайт.
• Чегирткеден корккон эгин экпейт.
• Чегирткенин алын көр да, канын сор.
• Ченебей ичкен мастан түңүл, ыгы жок көпкөн жаштан түңүл.
• Ченемди билген чегинде ийрилет, чегинде ийрилген өмүргө үйрүлөт.
• Чеңгел жеринде күркүрөйт.
• Чептен эрдин күчү бек.
• Черик — журттун аныгы.
• Четке барып султан болгуча, өз элиңде ултан бол.
• Четте жүрсөң тарыгаарсың, өз элиңди сагынаарсың.
• Четтен келген жоону тилге келтиргин, ал тилге келбесе, кылычыңды тос.
• Чече сүйлөйт чечендер, эл чогулган жерлерде.
• Чечекейи чет болот, чеч кап менен топ болот.
• Чечекке чектирбеген чымчыктарымды кызыл тумоодо кырып алдым.
• Чечен - сөздүн эбин табат, дайым кептин кемин табат.
• Чечен — чечен эмес, өкүм чечен.
• Чечен алжыса атагын жейт.
• Чечен алжыса богун мыкчыйт.
• Чечен алжыса төө дейт, молдо алжыса эмне дейт.
• Чечен алжыса, богун жейт.
• Чечен алжыса, даңкын кетирет.
• Чечен менен чебер — көпкө орток.
• Чечен менен чебер жазуунун ортосу асман менен жердей.
• Чеченде — жалпынын сөз акысы бар, байда — кедейдин көз акысы бар.
• Чеченден өткөн чеченди «кара жаак жез тандай» дейт.
• Чеченден чечен чыкса — оозу — мурду кыбырайт.
• Чечендин — сөзү, баатырдын — көзү (курч).
• Чечендин — тили орток, чебердин — колу орток.
• Чечендин көркү — таңдайда, баатырдын көркү — маңдайда.
• Чечендин сөзү алтын, устанын колу алтын.
• Чечендин сөзү көпкө орток, чебердин колу элге орток.
• Чечендин сөзү кумдай куюлат.
• Чечилбес кара доо болсо, чечендин чери жазылат.
• Чечинген — суудан кайтпас, көзөнгөн — жоодон кайтпас.
• Чечинген суудан кайтпас.
• Чиелешкен түйүндүчечиш кыйын, үйүгүшкөн душмандан кетиш кыйын.
• Чийки бышып даамына келет, жаш чоңоюп алына келет, азган айланып элине келет.
• Чилденин бири калса да, жут болот.
• Чилденин бирөө калса да жут.
• Чириген ооздон ириген сөз чыгат.
• Чирик — чиритет, бузук — бүлдүрөт.
• Чирикке чымын үйүр.
• Чобурдан оогонду, тулпарга мингизбе.
• Чогоолдун чокмору ылдам.
• Чогулушта чындык керек, чогууда тынчтык керек.
• Чок кармагандын колу күйөт.
• Чокой кийген бут куурайт, чогоолго тийген кыз куурайт.
• Чокойлуу Черик чоң болду, чоюлган Бугу кор болду.
• Чоку барда мал жокпу, чогулуп арак ичели.
• Чокум барда мал жокпу.
• Чон (же улуу) үйдөгүлөр күлсө, кичүү үйдөгүлөр ырсаят.
• Чоң атаңдын кадырын чоңойгондо билесиң.
• Чоң аягыңды чоңго атап ич.
• Чоң баштын да маң башы бар.
• Чоң дарыянын акканы жай, нускалуу адамдын сүйлөгөнү жай.
• Чоң иш бүтүрөм десең,. майдадан башта.
• Чоң кемеге — чоң толкун.
• Чоң өгүздүн териси жука болот.
• Чоң үйдөгү күлсө, кичи үйдөгү ырсаят.
• Чоң чатактан кичинекей достук артык.
• Чоңго чоң аягыңды атап ич.
• Чоңго чоң аяк жармаңды арнап ич.
• Чоочулап жасаган иштен чок баспайсың.
• Чоочун жол — чытырман токой.
• Чоркок — төөнү жаза муштайт.
• Чоркок киши буканын мурдун муштуму менен көзөйт.
• Чоркок киши төөнү жаза минет.
• Чоркок киши төөнүжаза муштайт, буканын мурдун муштум менен көзөйт.
• Чоркок төөнүжаза муштайт, өнөрлүүтырмак менен казык уштайт.
• Чотко түштүн — отко түштүң.
• Чөбү жок деп жерден түңүлбө, малы жок деп элден түңүлбө.
• Чөгөлөп жашаганча, тике жүрүп жан ташта.
• Чөйчөктөн төө сугаргандай.
• Чөл жакалап конбой, көл жакалап кон.
• Чөлдө жүргөн музоо баш, көлдүн баркын билеби.
• Чөлдүн кемеси — төө.
• Чөлдүн көркү — суу, көлдүн көркү — куу.
• Чөлмөк миң (же кырк) күнү сынбайт, бир күнү сынат.
• Чөп жыйнаган малын багат, мал жыйнаган жанын багат.
• Чөп чыкпаган сайдан кач, кайыры жок байдан кач.
• Чөп ширеси мал семиртет, кеп ширеси жан семиртет.
• Чөп ширеси мал семиртет, кеп ширини жан семиртет.
• Чөпкө (кээде отко) бергис такыр бар, байга бергис жакыр бар.
• Чөптөн жапыз, суудан тайыз.
• Чөптөн жылан уу жасайт, аары бал жасайт.
• Чөптү кор көрсөң (же кордосоң), көзгө зыян.
• Чөптү кор көрсөң (же чөптү кордосоң) — көзгө зыян, тишти кордосоң — сөзгө зыян.
• Чубактын кунундай кууду.
• Чубактын чуусундай чубалжыган иш.
• Чулдурдун тилин энеси билет.
• Чуркаган баланы көрүп, чалдын буту зыркырайт.
• Чыбыгында ийилбеген, таягында бүгүлбөс.
• Чыбык кармаганга ит өч, чындыкты айтканга акмак өч.
• Чыга албай (араң) турган көз эле, чыгып кетти өзү эле, айтылбай турган сөз эле, айтылып кетти өзү эле.
• Чыгаан чыкчуу уул чыйрак ойлойт.
• Чыгаша болбой, киреше болбойт.
• Чыгаша малга ээси баш.
• Чыгаша чыкпай, киреше кирбейт (же чыгашалуу малга ээси баш).
• Чыгашага ээси баш, өлүмгө өзү шерик.
• Чыгашалуу малга ээси баш.
• Чыгданы ачылбас, чырагы жагылбас.
• Чыгым пайданын тууганы.
• Чыгымыңды кирешеңден мурда эсепте.
• Чыйкандан жаман оору жок, аны сурар киши жок.
• Чыйыр жолго барат, жол — элге барат.
• Чыккан — мээнет, кирген — дөөлөт.
• Чыккан (же таянган) тооң бийик болсо, ыргыткан ташың ыраак түшөт.
• Чыккан кыз — чийден тышкары.
• Чыкпаган аштыкка — өтпөгөн орок.
• Чыкпай турган көз эле, чыгып кетти өзү эле.
• Чыкылдаган катынды үй чечкенде (же эл көчкөндө, же кыз бергенде) көрөрбүз.
• Чылпагын аарчыймын деп, көзүн чукуган.
• Чылпагын алам деп, көзүн олуп алган.
• Чылык бар жерде «былык» бар.
• Чылык бар жерде былык бар.
• Чымчык өзүн жан ойлойт, чырпык өзүн тал ойлойт.
• Чымчык өзүн куш ойлойт.
• Чымчык, семирип, батманга толбойт.
• Чымын майга конот.
• Чымын тийген төөгө Ойсулата не керек.
• Чымындай чындык алптай калпты жеңет.
• Чымындан жоон болсо, кадик кыл.
• Чымындуу жерде курт күчөйт, ырымдуу жерде дарт күчөйт.
• Чымындуу жерде курт күчөйт.
• Чымынды дөө кылба, бетиңди көө кылба.
• Чымынды төө кылып көрсөтөт.
• Чымынын кактырган бакшыдай болду.
• Чын айткандын досу көп, калп айткандын касы көп.
• Чын айтып залал тап — акыры жетерсиң муратка, калп (же жалган) айтып, пайда тап — акырында каларсың уятка.
• Чын жакшыга жолуксаң, суу ордуна бал берер, чын баатырга жолуксаң, сен үчүн ал жан берер.
• Чын жакшынын ачуусу бар, кеги жок.
• Чын чычалайт, калп каткырат.
• Чындап ыйласа, сокур көздөн жаш чыгат.
• Чындыгыңды жоготконуң — өмүрүңдү коротконуң.
• Чындык — ачуу, калп — таттуу.
• Чындык — сегиз, бакыт — эгиз.
• Чындык жерде калбайт.
• Чындык көз тешет.
• Чындык кудайдан күчтүү.
• Чындык күндөн жарык.
• Чындык отко күйбөйт, сууга чөкпөйт.
• Чындык сөздүн душманы көп.
• Чындык чычалатат.
• Чындыкка от үйлөгөндүн сакалы өрттөнөт.
• Чындыкты жарадар кылууга болот, бирок аны өлтүрө албайсың.
• Чындыкты танууга болбойт, достукту чанууга болбойт.
• Чындыктын куюшканы кабат.
• Чынчыл адамга жүгүн.
• Чынчылдын чынысы сынбайт.
• Чыныгы акындын тулку бою ыр, чыныгы дыйкандын тулку бою нур.
• Чыныгы дос уялаштан артык (тууганга тең).
• Чынын айткан киши ак.
• Чынын айткан чырдан алыс, калпты айткан болбойт калыс.
• Чыр аялдын күйөөсү эрте карыйт.
• Чырайга келбет төп келсе, сулуунун ажары ачылат.
• Чырайды чылап ичпейт.
• Чырайлуу көзүнөн эмес сөзүнөн.
• Чырактын жарыгы түбүнө түшпөйт.
• Чырдуу кыздын чыргоо жомогу ырбайт.
• Чырм (же чырым) этсе — көзгө пайда, чымчып жесе — этке пайда.
• Чырм этсе — уйкуга пайда, чымчып жесе — тамакка пайда.
• Чырпыгы сынса сынсын, чынары аман болсун.
• Чырпыгы сынса талыңдын — чынар болбойт ал кайтып, өткөн өмүр, качкан куш — колуңа келбейт ал кайтып.
• Чырпыгым сынса, чынарым бар.
• Чырпык өзүн тал ойлойт.
• Чырпыктын ийилгенн — сынганы, жигиттин уялганы — өлгөнү.
• Чырым этсе — көзгө пайда, чымым ичсе — тамакка пайда.
• Чычкан — жойчу, түлкү — уучу.
• Чычкан ийнине кире албай жатып, куйругуна калбыр байлаптыр.
• Чычкан көчүгүн көрүп аксайт.
• Чычканга — өлүм, мышыкка — оюн.
• Чычканга түк бүткөн сайын калтырайт.
• Чычкандай жүз жыл жашаганча, жолборстой бир жыл жашаган артык.
• Чычкылуу жан эки аштан куру калат.
• Чычкылууга майлуу эт табылбайт.