"Жыл мезгилдери" деген эмне. Кечке жуук кардын жаашы басылып, таңга маал асман чайыттай ачылды, суук күчөп, кар жылт-жулт этет. Канаттуулар үрпөйүшүп, ызгаардуу кышка нааразы болушкансыйт.

Суукка үшүгөн таранчы кудум эле Андерсендин жомогундагыдай: Ушу да Жаңы жылбы! Мындан көрө эски жыл түзүк болчу, айырбаштоонун кереги жок эле! - деп сүйлөп жиберчүдөй. Табияттын тартиби ушундай экенин ал кайдан билсин. Кышында күн абдан кыскаргандан кийин (22-декабрь) күн жазга карай бет алат, кыш болсо чилдеге эркиндик берет. Кыш канчалык каарын төккөн менен баары бир жаз келбей койбойт, анткени "жыл мезгилдери" бирин-бири алмаштырып турат, мунун сыры эмнеде? Жер күндү жылына бир айланып чыгат. Ошол убакта ал күнгө капталын ар түрдүү абалда кактайт. Күн так төбөгө көтөрүлүп, анын нуру тике түшкөндө, катуу ысып, жерде жылуу болот.

Анын тескерисинче, күн бийик көтөрүлбөй, анын нуру жер бетине кыйгач тийген кезде, суук боло баштайт. Кышты жаз, жазды жай алмаштырат. Күн абдан узарганда (22-июнда) сууга түшпөсөң чыдай албай турган жай чилдеси күчүнө кирет. Ал эми тиги алдыдан күздүн карааны да көрүнөт... Күн кыскарып, түн узара баштайт.

Мына, күз келип токой да алтын түстөнүп саргарууда. Андан соң дарактар жалбырактарын күбүп, бутактары арбайып-тарбайып сороюп көрксүз түргө келет. Табият карды күтөт. Ушуну менен жыл айлануу аякталат. Бирок жер шарынын бардык жеринде эле жыл мезгилдеринин белгилери мындай ачык-даана боло бербейт.

Түндүк жана Түштүк уюлдардын айланасында жыл бою суук болуп турат. Бул жерлерге күндүн нуру кыйгач тийгендиктен анча жылыта албайт. Ал эми экватордун эки жагындагы тропиктерде жыл бою ысык. Анткени бул жерде күн дайыма төбөдөн тийип турат.

"Жыл мезгилдери" тууралуу пикирлер болсо жазып койгула, силерден ой-пикирлерди күтөбүз.

• Кыш мезгили
• Жаз мезгили
• Жай мезгили
• Күз мезгили
• Кыргызча жыл, ай, күн аталыштары
• Кыргызча, мезгил, ай бөлүкчөлөрү
• Кыргызча күн маалдары
• Календарь тууралуу маалымат