Кыргыз элинин бугу уруусунун тукум-теги жөнүндө "Бугу эне, мүйүздүү эне" деген көркөм мифтик баян кыргыз элинде эрте замандан баштап айтылып келет. "Бугу эне" жөнүндөгү бул тотемдик баяндын кыргыз эли ичинде таралышы өтө кеңири болгондуктан, анын түрдүүчө айтылган варианттары да көп болгон. Төмөндө бир түрү менен таанышып көрөлү.
Биздин эранын 636-жылы Таң Лиң, куделер түзгөн "Жов тарыхы" деген ханзуча (кытайча) тарыхтын 50 түрмөгүндө (тароосунда) кыргыздардын теги жөнүндө мындайча тотемдик миф жазылып калган: "Түрктөрдүн теги сак элинен болгон имиш, алар хундардын түндүк жагында жашачу экен. Апаңгу замананына келгендө эли ойрондолуп, 17 бала гана соо калган имиш.
"Жин" - киши жашабаган ээн жерде, талааларда, эски ээн тамдарда, акыр-чикирлүү жерлерде өмүр өткөрүшкөн. Жиндер улоолуу, топ-тобу менен түндөсү сапар тартат имиш. Жиндердин өзүнчө ээлери болот дейт.
"Албарсты" кыргыздардын мифтик элестетүүсүндө бою бокордой, өңү сары, чачы саксайган, эмчеги салбыраган кебетеде айтылат. Албарсты кыргыз мифтеринде (аңыздарында) кара албарсты, сары албарсты жана сасык албарсты деген топторго бөлүнүп айтылат. Албарсты жаңы төрөгөн аялдын өпкөсүн сууруп алып, сууга салып жиберсе, төрөгөн аял өлүп кетет имиш.