Уй чарбасы Кыргызстанда мал өстүрүүчүлүктүн башкы тармагы болуп калды. Анткени сүт жана эт азыктары мал чарбасынан алынган баардык азык-түлүктөрдүн 60%нан ашат. Кийинки жылдарда кой эчкиге салыштырганда уйдун саны анча көп кыскарбай,
Котур-курч же өнөкөт түрдө өтүүчү псороптоз уруусуна таандык кенелер тарабынан пайда болуучу ылаң. Өнүүгүүсү: - ургаачы кенелер теринин сыртына жумутка тууйт, ал жумурткалардан личинка чыгып, нимфа 1 ге, андан кийин нимфа 2 ге айланат да акырында имаго пайда болот. Кенелердин бир жолу өнүгүп
ошумча тоюттарга минералдык тоюттар, жаныбарлардан келип чыккан (айбан тектүү) тоюттар, техникалык өндүрүштүн калдыктары, протеиндик жана витаминдик кошундулар жана комби тоюттар кирет.
Минералдык тоюттар.
Ууландыруучу мүнөздө тез жана өнөкөт агымда өтүүчү 3 күндөн 14 күнгө чейинки жөжөлөрдүн жугуштуу ылаңы.
Клиникалык белгилери. Буктурма мезгил багуу жана тоюттандыруу шартына жараша бир нече сааттан 2 – 3 суткага чейин.
Кой чарбасы - эт, жүн, тери берүү менен баалу. Акыркы маалыматтар боюнча Кыргызстанда - 3,7 млн кой бар. Адам баласы койлорду болжол менен он мин жыл мурда багып баштаган. Койлор: Архар, Муфлон, Аргали деген жапайы кайберендерден келип чыгышкан. Койдун тамак жечү органдарынын өзгөчүлүгүнөн улам
Асыл тукум кочкорлорду колдонгондо ар дайым багуу шарты, тоюту абдан жакшы болушу керек. Алардын рационунда тоют бирдигинен тышкары сиңимдүү протеин, керектүү микро, макро элементтер, витаминдер толук болуусу зарыл. Куутка кирээрде кочкорлордун
Канаттуулардан – тооктордо, көгүчкөндөрдө, күрптөрдө, тотукуштарда жана башкаларда кнемидокоптоз тукумундагы кенелердин бир нече түрү мителешет. Алардын ичинен Кнемидокоптоз мутанс деген түрү тооктордун шыйрагынын жүн чыкпаган жеринде кабыгынын (чешуйкасынын)
Кара-сан (эмфизематозный карбункул) малды калтыратып, булчуң эттеринин коломун чоңойтуп, шишитип, карайтып жиберүүчү жугуштуу ылаң.
Тарыхый маалымат. Кара сан байыркы замандан бери белгилүү ылаңдардан, бирок аны сибирь кулгунасы деп эсептеп келишкен
Кара аксак (копытная гниль) адегенде туяктын салаасын сезгентип, кийинчерээк терен жарага айлантып, туякты туурултуп, ото тез таралуучу ылан. Дарттын ыландаткычы анаэроб тобуна кирүүчү Фузиформис иодозус деген микроб. Алар башка микроорганизмдерге караганда
Аталган оору менен бардык канаттуулар ооруйт. Ооруган канаттуулар ичи өтүп, көздөрү ооруп өтө арыктайт, өзгөчө өрдөк, каздын жөжөлөрү сезгич келишет.
Оорунун себептери.
Бактерия 2-3 микрон +35 +37 градус