Балдарды эмгекке тарбиялоо - бул ата-эненин милдети болуп саналат. Балдарды кичинесинен эмгекке үйрөтүү керек. Үй-бүлөнүн материалдык абалына карабастан ар бир баланын үй - тиричилиги, мал чарбачылыгы боюнча өз милдеттери болуусу тийиш. Милдеттер татаал болбосун жана аларды бат, айттырбай аткара тургандай болсун. Балдар өздөрү кызыккан
Массаж жана гимнастика баланын денесинин жана психикасынын туура өсүп өнүгүшү үчүн маанилүү факторлордон болуп саналат. Массаж жана гимнастика 1,5-2 айынан баштап жасалат. Гимнастика комплексин жана массаж жасоо ыкмаларын поликлиникада доктор же медициналык эмчи үйрөтөт. Кышында жакшы желдетинген, температурасы 20С ден төмөн болбогон бөлмөдө, жайында абанын температурасы
Билим - илим, техника жана экономикалык мамилелер убакыт өткөн сайын тездеп өнүгүүдө. Өзгөчө XX кылым адамзатты көптөгөн илимий - техникалык жаңылыктар менен байытып, илимдин жана техниканын кылымы деген атка конду. Ошого жараша мектептин окуу программасы да татаалданды. Баштапкы билим албаган бала мектепте окууну өздөштүрө албай, келечектеги коомдо өзүнүн татыктуу ордун таба албай калат. Мектепке чейинки балдар өз алдынча билим алам деп изденбейт. Алар айлана - чөйрө менен таанышууда өзүнчө
Ар бир адамдын өзгөчөлүгүнүн калыптанышы кичине кезинен башталат да, жаш өспүрүм чакта тездик менен дүркүрөп өсүп, бой тарткан кезде токтолойун деп калат. Бирок адамдын өзгөчөлүк сапаттары андан ары өркүндөп өмүрү өткөнчө улана берет. Балдарды ар тараптан өнүктүрүү идеясы эбак, Кайра жаралуу доорунда эле пайда болгон. Баланы ар тараптан өнүктүрүү анын дене жана рухий күчүн, чыгармачылык
Организмдин түрлүү азык заттарга, энергияга болгон муктаждыгын эске алып тамактануу - рационалдуу тамактануу деп аталат. Бир күндө желген тамак - аштын жыйындысы рацион делет. Ар бир баланын күнүмдүк рационунун орто эсеп менен 14 пайызы белоктон, 30 пайызы майдан, ал эми 56 пайызы углеводдон турса, баланын организми мындай тамакты жакшы
Организмдин тиричилик аракеттеринин ар түрдүү процесстери үчүн (зат алмашууга, кан айланууга, дем алууга, дененин температурасын бир калыпта кармоого жана башка кубулуштарга) суткасына орто эсеп менен 2500 ккал жакын энергия зарыл. Тамак-аштагы энергия организмде жоголбойт, анын курамындагы органикалык заттар кычкылданганда жана ажыраганда бөлүнүп чыккан энергия тиричилик процесстерге жумшалып, аягында жылуулукка айланат.
Балдардын өсүп-өөрчүшүн тамак-аштын жетишпегендиги чоң зыянга учуратаары узак убакыттан бери белгилүү болчу, бирок азыркы учурда балдардын тамагынын санына гана эмес, сапатына да көңүл буруу зарыл экени далилденген. Тамак-аш менен организмге барган азык заттар курулуш материалы катары иштелип керектүү кошулмалар синтезделет, ошону менен бирге азык заттар ажырап энергия менен камсыздандырылат. Өсүп жаткан организмде синтездөө процесстери ажыроо процесстерине
Нарын өрөөнү тоолуу келип, ички Тянь - Шанды ээлеп жатат. Тоо кыркаларынын басымдуу бөлүгү 3000 м - 4000 м бийиктикте. Жери жалпысынан батыштан чыгышты карай бийиктейт. Деңиз деңгээлинен жапыз жери 1500 м, эң бийик жери 5982 м. Ири өрөөндөрү: Кочкор, Жумгал, Ат - Башы, Чатыр-Көл, Нарын өрөөндөрү, Тогуз-Торо ойдуңу. Булар деңиз деңгээлинен 1000м ден - 3800 м бийиктикке чейин жайгашкан. Деңиз деңгээлинен 2000 м ден жогору
Ар кандай азыктардын сакталуу мөөнөтү ар кандай. Ун, кесме, күрүч, кант, туз ж. б. кургак азыктар салыштырмалуу узак убакыт сакталышса, эт, балык, бышкан тамак - аш тез бузулат. Кургак азыктардын сакталуу мөөнөтү узак болсо да чектелүү, себеби убакыт өткөн сайын алардын даамы, сапаты бузулат. Мисалы жарым
Тамак-аш аш үйдө даярдалган соң, ага коюлган негизги гигиеналык талап - тазалык жана ирээттүүлүк, себеби аш үйдө микробдордун көбөйүшүнө бардык шарттар бар. Эгерде бул бөлмөдө керектүү иш куралдары, идиш аяк ыңгайлуу жайгаштырган эмереректерде (мебелде) сакталса, анда тамак - ашты гигиеналык эрежелерге жараша жасашы кыйын болбойт. Аш үй өзүнчө бөлмө болгону дурус, анткени анда ашыкча нерселер коюлбагандыктан, тазалыкты сакташ жеңил. Тамак - аштын