Бала гигиенасы жана тамактануусу

Углеводдордун мааниси

Углеводдор - көмүртектен, суутектен жана кычкылтектен турган органикалык заттар. Алар кант, крахмал, клетчатка түрүндө жашылчалардын, жемиштердин, дандардын жана башка өсүмдүктөрдүн курамына кирет. Адамдын жана жаныбарлардын организминде углеводдор крахмалга окшош татаал гликоген деген кошулма түрүндө кездешет. Татаал углеводдор организмде жай, ал эми жөнөкөй углеводдор: кант, глюкоза, фруктоза

Туура тамактануу

Жаңы жана ар кандай азыктар ден соолукту сактоонун милдеттүү шарттарынын бири. Туура уюшулган тамактануу дененин жана акыл эстин нормалдуу өсүшүндө зор мааниге ээ. Тамак аштын жетишсиздиги өнүгүүнү жана өсүүнү кечиктирет, организмдин ар кандай ооруларга каршылык көрсөтүүсүн төмөндөтөт. Өтө көп болушу - зат алмашуу процессин, ашказанды бузат. Тамактар ар түрдүү болгону жакттты. Бир түрдүү тамактануу табитти начарлатат. Белоктуу жана углеводдуу тамакты айкаштыруу

Тамак — аштын көркү

Тамактын көрүнүшү кишиге чоң таасир этет. Эгерде тамак - аш кир идишке салынса, кир дасторкондо турса кишинин жүрөгү айланат, ал эми жагымдуу көрүнүш тамак сиңирүүнү ылдамдатат жана жакшыртат. Ошондуктан тамакты даярдоонун, тамактануунун биринчи эрежеси-тазалык. Тазалык ден-соолукка гана пайдалуу болбостон,

Теңсалмактандырылган тамак-аш

Тамак-ашсыз жашоо мүмкүн эмес, анткени организмдеги клеткалар жаңырып туруш үчүн курулуш материалы, энергия керек. Тамактын курамындагы белок, май, углевод, суу, минералдык заттар, витаминдер, башкача айтканда, азык заттар бар. Бул заттарды организм курулуш материалы, энергиянын булагы катары керектейт, бул заттар организмдин тиричилик процесстеринин жүрүшүн камсыз кылат. Азык заттарга болгон муктаждык бардык адамдарда бирдей эмес, себеби ал кишинин курагына, турмушунун

Тамактануунун эрежеси

“Коомдогу мамилелер” деген теманы өткөндө адаттар, нормалар жөнүндө түшүнүк пайда болот. Ар бир адам адаттарга ээ болсо, анда өзүнүн жүрүш-турушун коомдук нормаларга шайкештеп, коомдо өзүн-өзү жакшы сезет. Ал эми адаттар калыптаныш үчүн жүрүш-туруштун белгилүү эрежелерин билип көздөсө анда адамда көнүмүш, андан ары адат калыптанат. Тамактануу да жүрүш-туруштун бир көрүнүшү болгон соң, анын да эрежелери

Тамактануунун гигиенасы

“Аппетит менен жейт” - десе тамакты ырахаттанып жакшы жейт дегенин түшүнөбүз. Аппетит - латынчадан которгондо “каалоо”, “жутунуу” дегенди түшүндүрөт. “Даамдуу” жакшы жасалган тамак табити ачат. Тамакты жегенде даамды се. зиттт керек. Эгер киши табит менен жесе анын карынынын керегелери чың, зил чыгарышы мол болот. Шашып жеген тамактын ырахаты болбойт,

Тазалык — гигиенанын биринчи эрежеси

Гигиена - ден соолукту сактоо жана чыңдоо жөнүндөгү илим. Бул илим өнүккөн сайын саламаттыкты сактоодо көп аныктамалар бар экендигин адам баласы билип жатат, мисалы, убагы менен туура тамактануу, эмгек менен эс алууну айкалыштыруу, спортко машыгуу ж. б. Бирок ден-соолукта болуунун биринчи эрежеси өзүнүн денесинин, кийиминин, идишинин, турак жайынын, үйдөгү эмеректеринин ж. б. колдонулуучу нерселердин тазалыгы экендиги адамзаты эзелтеден бери эле билген. Ыплас, кир шарттарда микробдор

Тамак-аштын мааниси

Жашаш үчүн ар бир тирүү организм тамактанып айлана чөйрөдөгү болгон керектүү заттар менен камсыздалат. Тамак - аштагы белоктор, майлар, углеводдор, суу, минералдык туздар жана витаминдер азык заттар деп аталат. Азык заттар организмде негизинен эки кызматты аткарат. Биринчиден тамак-аштын заттары үзгүлтүксүз ажырап кайра синтезделип турат. Тамак-аш менен келген заттар организмге сиңгенде сакталат же алардан жаңы клеткалар курулат. Бул азык - заттардын (пластикалык) курулуш кызматы.

Тамак-аштын энергиялык баалуулугун аныктоо

Мурунку сабакта 3 жашар баланын менюсундагы белоктордун, майлардын жана углеводдордун күнүмдүк өлчөмүн санап аныктадыңар. Бир грамм белок же углевод өзүндө 17,22 килоджоуль, бир грамм май 39,06 килоджоуль энергияны камтыйт. Күнүмдүк белоктордун, углеводдордун жана майлардын энергиялык баалуулугун бири-бирине кошсоңор менюнун энергиялык баалуулугун аныктап аласыңар. Андан кийин төмөнкү таблицадагы маалыматты колдонуп 3 жашар бала күнүнө жеген тамак-ашынын энергияга

Тамак — аштын бышырып даярдалышынын мааниси жана бузулган тамак

Тамак бышырылып даярдалса, тамак сиңирүү системасында бат эрип жана тез сиңет. Мисалы, крахмал бышпаса, ал ооз көңдөйүндө жана карында өзүнүн майда бөлүкчөлөрүнө ажырабайт. Мына ошондой эле эт, күрүч, өсүмдүктөр бышырылса тез ажырашат, канга бат жана толук өтөт. Ошондой болсо дагы кээ бир тамак-ашты чала бышырып