Эненин сүтү баланын негизги тамагы болгонуна карабастан, айрым учурларда эмчектин сүтү жетишсиз болсо, энеси ооруп калса, башка эненин сүтү менен камсыздалбаса ж. б. себептерден баланы аргасыз жасалма же аралаш тамактандырууга өткөрөт. Мындай чараны убагында көрбөсө, бала гипотрофияга чалдыгат. Тамактануунун жана тамак сиңирүүнүн узак убакытка бузулушу гипотрофия деп аталат. толук маалымат
Витаминдер органикалык кошулмаларга кирет. Алар адамдын тиричилик аракети үчүн эң зарыл болгон заттар. Витаминдер организмге өсүмдүктөр жана жаныбарлардын азыктары менен келет. Азыркы мезгилде адамдын организминде 20 га жакын витаминдер бар экени аныкталган. Организмге узак убакытка чейин витаминдер жетишпесе мындай кубулуш авитаминоз деп аталат.
Мисалы, С витамини жетишсиз болсо, анда адам цинга оорусуна чалдыгат. Бул ооруда адамдын күчү кетет, тиш эти канайт, бошойт, түшөт, толук маалымат
Витаминдер адамдын организминде пайда болуучу же бир аз санда азык зат менен келүүчү нормалдуу зат алмашуу жана тиричилик үчүн зарыл органикалык заттар. 1880-жылы орус окумуштуусу Н. И. Лунин организмге белок, май, углевод, минералдык туз менен суудан башка да заттар керек экенин байкап кийин ал заттар витамин деп аталган, латынча ^Ка - тиричилик. Адам түрдүүлөп, жетиштүү тамактанганда витаминдерди тамак-аш менен кабыл алат. Витаминдер толук маалымат
Уулануу - бул организмге уу заттардын киришинен пайда болгон оорулуу абал. Катуу уулануу көп кездешет. Ага те; жардам көрсөтүү зарыл. Айрыкча турмуш - тиричиликте тамак - аштан, дары - дармектен, химиялык каражаттардан уулануу көг жолугат. Догдур келгенге чейин көрсөтүлүүчү биринчи жарда> кандай гана уулануу болбосун организмге кирген ууну тезинег жоготуу же зыянсыздандыруу керек толук маалымат
Угуунун начарлашына сырткы угуу түтүктө саргыч зат - кулку жыйылып калышы да алып келет. Кулку сырткы угуу түтүктөрдүн бездеринен бөлүнүп чыгат жана коргоо функциясын аткарат: айлана-чөйрөдөн сырткы угуучу түтүккө кирген чаң менен микробдор анда кармалып калат. Сырткы угуучу түтүктө кулку көп өлчөмдө жыйылып калса, аны ширеңке, карандаш, төөнөгүч менен алууга болбойт. Анткени тарсылдак жаргагына доо кетип, такыр укпай калууга толук маалымат
