Ветеринария
Yй канаттууларынын пастереллезу (холера)
Канаттуулардын бардык түрүнүн акырын, тез жана өтө тез таркалуучу, ооруган канаттуулардын арасында чыгымды өтө көп кыла турган кан ооруларынын бир түрү (өтө сезгич каздар, тооктор). Оорунун бактериясын француз окумуштуусу Луи Пастер 1980 – жылы тапкан да ошонун атын алган. Пастер микробу
Yй канаттууларынын Ньюкасла (псевдочума, жалган кыргын, азия кыргыны же Филарет) оорусу
Бул оору менен тооктор жана башка канаттуулар ылаңдашат. Ооруну Улуу Британиянын Нью–Касл деген жеринен Дейл деген окумуштуу 1926–жылы аныктаган.
Оорунун күнөөкөрү. Вирус өтө кичине жандыктар (80-150 ммк) же болбосо 1 мметрдин 100дөн бир бөлүгү. Бул оруу менен үй канаттуулары
Уй өстүрүүнүн (багуунун) мааниси
Уй өстүрүүдөн адам баласы - сүт, эт, май, тери жана башка пайдалуу нерселерди алышат. Уй мындан 8 мин жылдай илгери Тур деген жапайы жаныбарды колго үйрөтүүдөн келип чыккан. Уйлар негизинен эки багытта өстүрүлөт
Уйларды тоюттандыруу
Тоюттардын бөлүнүшү: - өсүмдүктөрдөн, жаныбарлардан даярдалган, минералдык жана витаминдүү тоюттар.
Кесек тоюттар - буга чөп, саман, тыпын, башкача айтканда составында клетчаткасы көп тоюттар кирет, жакшы даярдалган 1кг беде чөбүнүн составында 0,48-0,5 тоют бирдиги, 100-110гр
Уй багылуучу жайларды куруунун стандарттары
Ысык-Көл областында уйлар багылуучу жайларды жылуулап салышат. Чатырын чоп уйгудой (сеновал) кылып көтөрүшөт, анткени сарай жылуу болот жана потологу тердебейт. Уй сарайда жетиштүү микроклимат болуусу жана уйларды күн сайын
Учууну, кээнги
Кээнги, жижин – канда өрчүүчү мите козгоочу жылкылардын жугуштуу ылаңы. Дарт адегенде жыныс органдарында башталып кийинчерээк терини, борбордук нерв системасын жабыркаткандыктан дененин ар кайсы жерин шал кылат.
Ылаңдаткычы. Эки өзөктүү жип сыяктуу,
Тукумсуздук
Тукумсуздук – жыныс органдарынын ооруларынан жана багуу шартынын начарлыгынан келип чыккан дарт. Уйлар туугандан кийин бир айдын ичинде күүгө келбесе жана физиологиялык жактан жетилген кунажындар бир айдын ичинде күүгө келбесе тукумсуз деп эсептелет.
Тукумсуздук
Тоют чөптөр
Мал чарбасында тоют балансынын 40%ын чөп өсүмдүктөрү түзөт. Кесек жана чыктуу тоюттарды, чөп ундарын, гранулдарды даярдоодонун негизги булагы болуп чөп өсүмдүктөрү эсептелээри белгилүү. Чөп өсүмдүктөрүн өстүрүүнүн агро техникасын туура колдонсок кайрак жерден 100ц/га ал эми сугат айдоо аянтынан
Тоюттар
Тоюттардын түрлөрү. Айыл чарба малдары үчүн бардык тоюттар келип чыгуу, химиялык жана физикалык касиеттерине байланыштуу төмөндөгүдөй топторго бөлүнөт.
1.Кесек (кургак) тоюттар – чөп, саман, топон.
2.Чыктуу тоюттар – көк чөп, башка өсүмдүктөрдүн жашыл массасы,
Тоок каналарды салууну долборлоо
Тоокканаларды негизинен эки типте долборлошот.
1.Капиталдык курулган тоок кана:
-Жердин тегиздигинен 40-50м бийиктикте дөңсөө жерге.
-Фундаментинин жерден ылдый тереңдиги 50см, жерден жогоркусу.
-Керегеси – фасад - 2,5 метр,
