Музыка

Музыкага байланыштуу макалалар

Аккордеон

Аккордеон (французча — accordéon) — фортепиано түрүндөгү клавиатурасы бар тилчелүү музыкалык аспап. Хроматикалык кол менен ойнотулуучу гармоника. Клавиатурасынын аккомпанементи орустардын баян аспабыныкындай: 5—6 баскычтар катары, басстары жана аккорддору (даяр аккордеон) же өзүнчө ноталары менен (тандалма же даяр-тандалма аккордеон).

Кларнет

Кларнет (итальянча clarinetto, французча clarinette, немисче Klarinette, англисче clarinet же clarionet) — бир тилчелүү жыгач үйлөмө музыкалык аспап.

Флейта

Флейта (латынча flauta, аталыш flatus сөзүнөн — жел ыргагы, желдөө) — лабиалдуу (аба аспаптын башындагы атайын туураснын кеткен, айрыкча жалпак көзөнөк аркылуу үйлөнөт) үйлөмө музыкалык аспап. Мында термелүүлөрдүн алгачкы булагы, лабиум (латынча labium — эрин) аталган тосмого урулуп бөлүнүүчү (жайылуучу) аба агымы болот.

Корнет (эски музыкалык аспап)

Корнет (итальянча cornetto, французча cornet à bouquin, англисче cornett), же цинк (немисче Zink) — эски үйлөмө музыкалык аспап. Көбүнчө жыгачтан жасалчу, сейрек — пил сөөгүнөн. XV кылымдын ортосунан XVII кылымдын ортосуна чейин батыш Европада жайылган; гүлдөө мезгили — XVII кылымдын башы. Аутентизм кыймылынын жана орто кылымдык музыкага болгон кызыгуунун аркасынан корнет XX кылымдын аягында кайрадан белгилүүлүккө ээ болгон.

Корнет (музыкалык аспап)

Корнет (немисче Kornett), корнет-а-пистон (французча cornet a pistons — жапкычтары [вентильдери] бар корнет) — помпалык (сейрек — бурма) жапкычтары (поршендери) бар жез үйлөмө музыкалык аспап. Конструкциясы, түзүмү, диапазону жана ойноо техникасы боюнча түтүк аспабына жакын, бирок, андан жумшагыраак жана негизги түтүгүнүн көп сандаган кайрылыштарынан (корнетте — 4, түтүктө — 2) улам басаңдатылган үнүн менен айырмаланат.

Саксофон

Саксофон (французча Saxophone) — үн алуу негизи боюнча тилчелүү жыгач аспаптарга таандык үйлөмө музыкалык аспап.

Тромбон

Тромбон (итальянча trombone, түз мааниде «чоң түтүк», англисче жана французча trombone, немисче posaune) — европалык үйлөмө амбушюрдук музыкалык аспап.

Валторна

Валторна (немисче Waldhorn — токой мүйүзү, итальянча corno, французча cor, англисче horn) — тенор регистрындагы жезден, көбүнчө сары жезден жасалган үйлөмө музыкалык аспап.

Күү (музыкада)

Күү — кыргыз музыкалык аспаптарынын обондорунун, музыкасынын жалпы аталышы. Башкача айтканда, кыргыз музыкалык аспаптарындагы кайсы бир чыгарманын ойнолушу (кээде ыр менен коштолушу мүмкүн), кыргыз эл музыкасынын жана деги эле жалпы музыканын негизги элементи. Залкар күүлөр үн же ыр менен коштоболстон, башында сөз менен түшүндүрүлөт.

Концерт (чыгарма)

Концерт (немисче konzert италиянын concerto сөзүнөн — гармония, ырашкерлик, латынча concertare — таймашуу) — көбүнчө оркестрда бир же бир нече соло ойноочу аспаптар үчүн музыкалык чыгарма. Ошондой эле, оркестрсиз бир аспапка арналган концерттер, белгилүү бир соло партиясыз оркестрга арналган концерттер, оркестр менен үнгө арналган концерттер жана a cappella хорунун концерттери бар.