| Ак таяк | Эшик кайтаруучу, жасоол |
| Баглан | Бышып жетилген козу, сүт эмген козу |
| Баканооз | Тыңчы |
| Бей сарамжал | Шалаакы, бейгам, капарсыз |
| Бөкө | Балбан, алп |
| Бөрсө | Кенгуру |
| Дабан | Бийик ашуу |
| Дорго | Чабарман, жасоол жигит |
| Забын | Шерик, орток |
| Кыңарак (кыргыз, карылык сөзүнөн) | Боз үйдүн үзүк туурдук жасаарда эне- лерибиз кийиз кескен жалпак бычак. |
| Коок | Төөнүн ширисинен жасалган баш ки- йим. Туткундарды кыйнаш үчүн кий- гизишкен. |
| Кошуун | Кол,аскер, черүү |
| Манат | Кымбат баалуу кол менен жасалган, көбүнчө кызыл түстө болгон түктүү кездеме. |
| Малкор (кыргыз, иран сөзүнөн) | 1.Малды жакшы баккан, малсар. 2.Өтө мал жандуу, сараң, бите карын. |
| Меш (чанач меш) | Эркечтин терисинен жасалган чоң чанач. |
| Токон наалат | Жеме, уятка калуу, күнөөлүү болуу |
| Тубар | Жибектен жасалган кытай кездемеси |
| Түпөк | Найзанын учундагы топ кыл |
| Талгак | Тамактын кандайдыр бир түрүн эңсөө, күсөө. Кош бойлуу аялдарга мүнөздүү |
| Туулга | Жоокерлердин баш кийими |
| Томого | 1.Алгыр куштардын башына каптап кийгизилүүчү булгаарыдан жасалган баш кап. 2. Баш кийимдин түрү. |
| Тулум | Айдар өрүлгөн чач |
| Улаат | Укум-тукум |
| Эгей-шыгай | Жалпы, баары. Бирине бири шай келген. |
| Эңиш | Кыргыздын ат оюндарынын бир түрү |
| Эриш бузу (кыргыз, тажик сөзүнөн) | Ыйык салтты бузуу, кайындуу кыз- ды же никелүү келинди ала качуу. 2. «Эриш» - кездеме, жип |
| Алеңгир (кыргыз-монгол сөзү) | Бүлүк салуучу жаа, саадак маанисинде |
| Милте | Бараң, мылтыкты атыш үчүн от берүүдө пайдаланылган өрүлгөн кебез |
| Кулук | чопо топурак чомолосу (чөмөлөсү) же кандайдыр бир нерсенин чомолонуп, топтолуп калышы, мисалы чомолонуп (чөмөлөнүп) калыптыр |
| Күртүк, күрткү | кардын шилендиси, жыйылып калган кар. Кандайдыр бир нерсенин чогулуп калышы, мисалы, күртүк болуп калыптыр. |
| Кайнар | Башат, булак, атырылып же оргуп чыккан суу же кайсы бер нерсе, окуя, ошондой эле, географияда түштүк-чыгыш казакстан аймагы (алма-ата облусу). |
| Калакай | Чочуп үн катуу, күтүлбөгөн жерден бир нерсе болгондо үн чыгарып билдирүү (кыйкыруу эмес). Мисалы, калакай, сонун экен. |
| Кабарсы | Кайсы бир нерседен алыс болуу, атайын же билбестиктен түшүнүктүн жоктугу. Мисалы, анын Манастан кабарсы жок экен. |
| Дүм | Мылтыктын дүмү (кундагы), дүм болуп (таяныч болуп деген мааниде), ошондой эле, улуу, каардуу деген мааниде. |
| Зоңгок же зоңкок | Тоолордун арасындагы чоку, ошондой эле, түз жана кыйыр мааниде бийиктик. Мисалы, зоңкойгон бала экен же зоңкок элем убагында, азыр ач курсак тойбойт. |
| Одурай | Орой, жагымсыз, орой чакырык жасоо же орой кыйкырып чакыруу. |
| Кылычын дат басуу | Тынч, жайбаракат күн өткөрүү, уруш, согуш дегенди ойлобоо, жөн отуруу. |
| Молто | Жыгач же кайсы бир нерсенин кесиндиси же кайсы бир нерсенин кыскарып калышы, мисалы, чачы молтоюп калыптыр. |
| Жаян | Киттин түрү (орусча киты касатки, жаян кит), эпосто балык сымал желмогуз. |
| Жаян ооз | Жутуп коё тургандай оозу чоң. |
| Жез канат | Чыгаан, ашкан (кайсы бир нерседен ашкан), шыйрагы узун, сындуу ат же жылкы күлүгү. |
| Зуңкуй же зүңкүй | Тикесинен тик туруу, оркоюп же олчоюп үйүлүү, ошондой эле, арык бою узун адам (зуңкуйган адам) же зүңкүйүп жатат. |
| Тунжур | Карчыга же ителгинин ургаачысы. |
| Тунжуроо же тунжура | Чыканактап жантайып же капталдап, кабагын бүркөп, бир нерсени карап ойлонуу. |
| Тундурма | Тундуруп койгон кандайдыр бир суюктук, даары, суусундук же башка тундурулган суюктук, кир суунун деле тундурмасы болот, түбүнө топурак тунуп чогулат. Же кымыздын үстүңкү катмарындагы тундурмасы. Ошондой эле, кайсы бир нерсени сыртынан билгизбей жамап-жазгап коюуу. Эпосто учунда кыты бар камчы. |
| Такыл | Зарыл абалда болуу, мисалы, акчага такыл (акчага муктаж болуу), акылга такыл (акылы азыраак, буга акыл керек деген мааниде). Тиричилик такылган (жашоо оор болгон). |
| Суп | Эпосто ак жибектен же ак төөнүн жүнүнөн жасалган кымбат кездеме, суп чепкен. Иранча, миткаль же бөз кезменин түшүндүрөт. |
| Мылал | Кайгы-капа, өкүнүч, тынчсыздануу. |
| Обурак | Кадыр-барк |
| Наркескен | Кылычтын энчилүү аты, Манастын кылычы болгон делет. |
| Келте | Оорунун түрү (брюшной тиф, ич келте) ошондой эле, иранча кыска дегенди билдирет. Эпосто мылтыктар тукуму, ак келте, сур келте. |
| Кадиктүү | Шектүү, коркунучтуу, күчтүү, кубаттуу, мыкты. |
| Мыйык | Мыйыгынан күлүп, ичинен табасы канып күлкүсү келип, бирок күлкүсүн сыртка билгизбей жашырып турса да, жүзүндөгү жылмаюуусу билинип турган адам. |
| Санкуру | Дарыя аталышы |
| Бүлдүргө | Саптуу буюмдардын сабына тагылган, колго илип алуучу боо. Мисалы, камчынын бүлдүргөсү. |
| Камаа | Бейкапар, сары санаасы жок. |
| Дорго же дөргө | Кытай (Синьцзянь) өкмөтүнүн жогорку өкүлдөрүнүн бири. |
| Бача | Бала же балакат, ошондой эле адамга кайрылуу сөзү, мисалы, бачам кандайсың (досум кандайсың деген мааниде), дагы башка түшүндүрмөсү: колдоочусу бар бийчи бала. |
| Чопкут | Жоокер же аскер кийими, катуу кийизден кабатталып, арасында кум, бор кошулуп тигилет. Көбүнчө ок өтпөс кийим делет. |
| Ылашкер | Аскер башчысы. |
| Отогот | Калмак, кытай төрөлөрүнүн же эпикалык баатырлардын баш кийиминдеги асыл таштардан турган дөмпөкчөлөр. |
| Окоро | Ат жабдыгын токуунун өзгөчө ыкмасы. |
| Окоро түйгөн | Ат жабдыгын өзгөчө ыкмада токулушу же токулганы. |
| Каймал | Беш жаштагы ургаачы төө. |
| Кочку | Калмактардын айыл ыстарчыны (старостасы). |
| Керчөө тон | Койдун төшүндөгү терисинен жасалган ичик. |
