Кедр

Кедр жонундо маалымат. Кедр - ийне жалбырактуу, дайыма көгөрүп туруучу дарак. Борбордук Азияда парктардан гана көрүүгө болот. Бул сейрек учуроочу кооз өсүмдүктөрдүн узундугу 40 мге чейин жетет. Анын ийне жалбырагынын узундугу 10 смден ашат. Кедрдин чоңдугу каздын ири жумурткасындай болгон сыя түстөгү тобурчагынын ичинде саргыч уругу - жаңгагы болот. Алар уругунан 5-6 жылда бир жолу мол түшүм берет. Мындай жылда кылымдар бою тынч жаткан тайга өзгөрө түшөт.

Кедрдин жаңгагын издеген миңдеген тыйын чычкандар кызыл карагайдын бутактарын мекендешет. Жерде чаарала бурундуктар (тыйын чычкандын бир түрү) үн алышып, сайрандашат. Аюулар да берекелүү тайгадан кыя өтүшпөйт, анткени аларды даамдуу, жегиликтүү жаңгак кызыктырбай койбойт. Кедрдин жаңгагын жакшы көргөн шамдагай жана ызычуулуу чар каргалардын (кедровка) чоң-чоң топтору да туш тараптан учуп келишет. Бул жерден мергенчилер тыйын чычкандарга аңчылык кылышат.

Адамдар кедрдин уругун жыйнашып, андан кедр майын алышат. Сибирь кедри узакка жашайт. Беш жүз жылга чейин жашаган дарактар бар. Бекем, жеңил кедр жыгачынан кооз эмеректер жасалат. Биз пайдаланган жыгач карандаштын сырты да ошол кедр жыгачы менен капталган. Кедрдин кабыгынан чайыр алынат. Алынган чайырдан скипидар жасалат. Ийне жалбырагынан цинга оорусуна карты дары даярдалат. Камчатка жана Курил аралдарын дээрлик кедр карагайы каптап, кедр токоюн түзөт. Кедр деген эмне экенин эми кичине болсо да билип алдык.
Кошумча шилтемелер:Кедрлүү өрөөн коругу