Карач аке ( 1837-1914) Калыстык сурасан - Карач акеге бар Тарых барактарында XIX-кылымда Ысык-Колдо Арык-Белек уруусунда Чон Карач, Бала Карач, Карач аке айтылат. Карач аке жонундо Казакстан Республикасынын билим беруу жана илим министрлигинин Ч. Валиханов атындагы тарых ошондой эле этнология институтунун борбордук мамлекеттик архивдик материалында 1897-жылдын 8-апрелиндеги Пржевальск уездинин Кен-Суу болуштугуна жети адам шайлоого катышып анын эн коп добушун Карач Эсенбаев Мендегул алган. Карач аке коп учурларда калктын ынтымагы бузулбасын, бечара-карыптарга оордук келбесин деп журт камын коргон, тигил-бул урууларда ынтымак бузулса, аларга коп кенеш айтып ынтымакка чакырган. Карач аке 1914-жылы кайтыш болуп соогу Ак-Суу ороонундогу Чолок айылына коюлган.
