Бутпарас дини

Бутпарас бул жай табынгандардын дини десек да болот. Бул дин тууралуу «Зийа ал-кулуб» аталган суфийлер жонундогу кол жазмада маалыматтар келтирилип-жазылган: кыргыздар озулорунун оорулуу жол башчысы Серйуктун мандайына олтуруп, тамактануу алдында ар бири эттен бир кесимден алып, идишке салган. Ичинде эти бар идишти дарактын тубуно коюуп, ага ийилип турушушкан. Даракта кобунчо кумуш бут (идол) илинип туруучу, анын тегерегинде жыгачтан ошондой эле таштан чегилип жасалган 2000ге жакын буттар (идолдор) коюлган. Ушундай жерлер мурда кыргыздардын бутканасы болуучу. Кол жазмаларда буттун аты «талбийа - йижакар» аталган. «Бут» термини кыргыз арасында «кут» турундо да айтылган.

Кут - кумуш, коргошун же калайдан жасалып, кок же кызыл чупурок кийгизилген адамдын солокотун элестеткен. Аны мал-жандыктарды ырым-жырым иштерин жургузгондо сууга салып, малды суу менен чачышкан. Бутпарас тушунугу кыргыз эли исламды толук бойдон кабыл алганда унутта калган.