Жүктөлүүдө...
TYUP.NET
Катталуу Кирүү

Атаке баатыр

Баш барак | Кыргызстандын тарыхы | Атаке баатыр

Атаке Тынай уулу (болжолдуу 1738 торолго - каза болгон жылы белгисиз) - 18-кылымдын экинчи жарымында Чуй ороонундогу сарыбагыш уруусунан бий которулгон. Кыргызстандын тундугундогу кыргыз урууларын жетектеген. Орустардын тарыхый жазмаларында «князь» деген ат менен белгилуу. 1718-22-ж. кыргыздардын кол кылаасындагы Чуй, Талас дарыяларынын бойлорундагы жерлерди Жунгар хандыгы баскан. Атакенин атасы Тынай бий башкарган уруулары Туштук Кыргызстана Анжиян шаарына жакын чолкомго жер которууга мажбур болушкан. 40-жылдардын башында жунгарлардын кээ бир урууларынын ички жанжалдарынан пайдаланып, кыргыз калкы мекенине кайта келе баштаган. Туулган жерин, мекенин кайтаруу учун жунгарларга каршы согушууга туура келген. Жунгарлар менен чечуучу салгылаштан кийин Атаке бий менен Бердике баатыр Токмоктун туштук тарабындагы Кокжар капчыгайында Жунгар аскер жетекчиси Доргул менен кезигет. Салгылашта Атаке бий Доргулду найза менен сайып олтургон. Жунгарлар кача баштаган.

Атаке бий жоокерлери менен Чуй ороонун баскынчылардан толук бошоткон. Каршылык корсотуу аракеттерин улантуу аркылуу Атаке бий жетектеген жоокерлер Чонкеминди бошотуп, Торуайгыр ашуусу аркылуу Ысыккол ороонуно тушуп, колдун тундук тарабын душмандардан тазалаган. Атаке бий Россиянын ал кездеги борбору Санкт-Петербургга биринчи элчилик жонотуп (1785-88), Россия менен дипломатиялык байланыш тузо баштайт. Элчилери Абдырахман жана Шергазы аркылуу Россия императору Екатерина экинчиге кайрылып, кыргыз калкына желек болуусун отунгон жана кыргыз жергеси аркылуу отуучу Россия кербендеринин коопсуздугун камсыз кылуу иштерин башына ала тургандыгын айткан. 1825-жылы Кокон хандыгынын кысым жасаганынан улам Атаке сарыбагыш уруусунун бир болугу менен Ысыкколго убактылуу жер жана журт которуп кетууго мажбур болгон.

Атакенин уулу - Карабек, Карабектен Жантай, Жантайдан Шабдан. Кийинчерээк кыргыз калкы Россия курамына киргенден кийин Атаке бийдин укум-тукуму Атаке болуштугун тузушкон.

Жайгаштыруу: 2016-05-20, Көрүүлөр: 16809, Жайгаштырган: Э. Д., Өзгөртүлгөн: 2016-05-20
Талкулоо Оңдоо/Толуктоо